ip du- dedik- ir ye- birer kesil- nümü Jenze- man- leşilir, EMER AZEE Felsefe, Ruhiyat ve İçtiMmaiyat 41 viş getirir dururuz, ve eski sevinçlerimiz bir safra, bir kül çeş- 'nisi almışlardır. Sakın tecrübenin faydasından bahsetmiyelim: Filozofların münasebetsiz bir safsatasına göre, tecrübe güya hafızanın ma- nen yüzünü ağırtan bir şeydir. Hayır: Evvelâ tecrübe kimseye .dersi ibret vermemiştir. Sonra da ihtiyar tipler tecrübeden hiç istifade etmezler, zira hiçbir fert sondan geri dönerek hayata başlamamıştır. Ancak hafıza sayesindedir ki, eski budalalıkla- rımızı yeniletememek acısını onlara bir nedamet zeyli olarak çekeriz, O mes'ut kadın birdenbire mukaddes kitabın pek haklı ola- rak bizim gıptamıza ve takdirimize arzettiği çocuklara dönüve- riyor. O yirmi yaşının elemlerinden, kırk yaşının endişelerin- den, ihtiyarlıkla bir ihtiyarın ruhunu dolduran bütün ıstıraplar- dan, bütün usançlardan bir mucize ile kurtuluveriyor. Eğer bir şerir dimağ mütehassısı onu eski zindanlara atma- ğa kalkışmazsa kadıncağız, yeni bir hayata başlıyacak ve böy- lece mübeşşerler zümresine girecek demektir. Amma, bütün dinler arasında, doğruya benzer, kabul edi- lebilir, içinde oturulabilir, bir cennet şeklini bulan yegâne din ki müşrikliktir, onun o namütenahi hikmetinden bu hatuncağız haberdar olmıyacaktır. Unutturan suyu şişe içinde bir cennettir. G. de la Fouchardiğre