20 Haziran 1937 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 29

. — Al agat et- müeyyi- gemile- cümetine lahi jJa- i yerle- olü kal- pan yüz sa dahi bahusus Pyröndes yun Tiya- 'ermişlir. kontrol- 'Danyayd n kaldı- ek eski ' İtalyan ıgiliz ve ti ademi e huku- . müsta- nı ilân ıhale ve arı mu— bitaraj— Siyaset ve İktısadiyat 27 lıklarını ilân etmeleri asırlardanberi tecrübe edilmiş ve Kavail ve ahkâmı hukuku düvelde takarrür etmiş tecrübeli bir usuldür. 1864 de Amerika Hükümetleri zenci esareltinin ilgası meselesin— den dolayı ikiye ayrılıp harbettikleri zaman İngiltere ile Fransa her iki tarafı muharip birer devlet olarak tanımıştı. Gene Orta Ameri- kadaki eski İspanya müstemlekesi Küba adası isyan ettiği zaman da Amerika Devleti bu adayı âsi değil, müstakil bir muharip devlet ola- rak tanımıştı. Gerek İngiliz - Fransız, gerek İtalyan - Alman teklifleri 21 dev- letin iştirak ettiği ademi müdahale komitesinde mevzuubahs edilmiş- tir. Büyük devletler de bir tarajtan İtalya ile Almanya ve diğer ta- raftan Fransa ile Sovyetler Birliği iki tekliften biri üzerinde kat'i olarak wsrar elmişlerdir. İNGİLİZ PROJESİ, — Büyük devletlerin iki cepheye ayrılıp bunlardan yalnız İngilterenin bitaraf ve hakem vaziyetinde olduğu- nu gören küçük devletler her iki teklifn mezc ve telif edilmesini ve bu maksatla İngiltereye yeni bir tesviye sureti bulmak vazifesi ve- rilmesini milttefikan istemişlerdir. İngiltere dahi bu vazifeyi kabul etmiş ' ve az zaman içinde bir proje hazırlayıp devletlere bildir- miştir. İngiltere kendi projesine esas olarak İspanyadaki tarafların mu- hâriplik hakkının tanınmasında dit İtalyan - Alman nokltai nazarını kabul etmistir. Diğer taraftan İspanyadaki mevcut ecnebi gönüllü- lerin ve mütehassısların geri alınmasını ve İspanya limanlarına ec- nebi müşahitler tayin edilmesi ve kara hudutlarında eski kontrol usulünün idamesine taraftar olan Fransa ile Sovyetler Birliğinin di- ileklerini birer şart olarak ileri sürmüştür. Bilhassa birinci şartın ya- ni gönüllülerin geri alınması muhariplik hakkının tanınmasından evvel esaslı surette başlamış olmasını ehemmiyetle kaydetmiştir. İngiliz projesi bidayette 26 devlet tarafından esas itibarile ka- bul edilmiştir. Fakat teferruatı üzerinde müzakere yapıldığı zaman devletler tekrar iki cepheye ayrılmışlardır. Fransa ile Sovyetler gö- nüllülerin geri alınması daha mühim olduğundan evvelâ bunun üze- rinde anlaşılmasını istemişlerdir. İtalya ile Almanya dahi muharip- lik hakkının mutlak surette tanınması lâzimgeldiğini ileri sürmüş- lerdir. Bu anlaşmamazlık karşısında İngiltere devletlere kendi projesi- nin esas noktaları üzerinde tahriri sualler verilmesini ve kısa ve muayyen bir zamanda bunlardan tahriri cevaplar istenip alınması- m ve bu suretle vaziyetin kâğıt üzerinde kayı ve tesbit edilmesini teklif etmiştir. İngilterenin bu teklifi kabul edilmiştir. Fakat suallerin sırası işin— de tekrar ihtilâf çıkmıştır. İtalya İngiliz projesinden birinci madde—