20 Haziran 1937 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 28

Siyasi hâdiseler: İSPANYA İŞLERİNE ADEMİ MÜDAHALE MESELESİ. — Ai- manyd ile İtalyanın İspanya sevahilindeki kontrolden jeragat et- meleri üzerine bütün ademi müdahale sistemi ve bunun müeyyi- desi konirol şebekesi bozulmuştu. Alman ve İtalyan harp gemile- rinin nezarelleri kendilerine tevdi olunan Valencia hükümetine acil Akdeniz sevahilinden uzaklaşmaları üzerine Portekiz dahi fa- şist devletleri dâvasını teyit için General Franko'ya tâbi yerle- re mücavir bulunan Portekiz - İspanya hududundaki kontrolü kal- dırmıştı. Portekizin kara hudullarında kontrol vazifesi yapan yüz elli ingiliz müşahidine yol verilmiştir. Çok geçmeden Fransa dahi daha ziyade kendi dahilindeki siyasi teşekküllerin ve o bahusus komünistler ile amele sendikaları birliğinin zoru üzerine Pyröndes hududundaki kontrolü kaldırmış ve Danimarkalı bir miralayın riya- set eltiği bilaraf zabit ve memurları memleketlerine göndermiştir. Bu suretle İspanyanın dört tarafı denizden ve açıktan konirol- süz kalmıştır. İngiltere ile Fransa hariçteki devletlerin ve İspanyaya yardım göndermesini menedecek berri ve bahri murakabenin kaldı- rılması üzerine tekrar müdahaleye kapı açılacağını düşünerek o eski kontrol usulünün olduğu gibi iade edilmesini ve Alman ve İtalyan donanmalarına gösterilen Akdenizdeki mıntakada dahi İngiliz ve Fransız harp gemilerine kontrol vazifesinin tevdi edilmesini ademi müdahale komitesine teklif etmişlerdir. İtalya ile Almanya dahi mukabil bir teklif yapmışlar ve huku- ku düvel ahkâmı üzere İspanyadaki boğuşan. iki tarafın da müsta- kil birer muharip devlet olduğu tasdik edilmesini ve iki tarafın bi- ribirinin sevahiline abloka va”etmekte serbest olmalarını ve dev- letlerin dahi gene hukuku düvel ahkâmı üzere bitarajlıklarını ilân etmelerini istemişlerdir. Şimdiye kadar tatbikiına beyhude çalışılan ademi müdahale ve ikonirol usulü yeni bir şeydir. İtalya ile Almanyanın yaptıkları mu— hariplerin haklarının tanınması ve hariçteki devletlerin de bitaraj-