20 Haziran 1937 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 101
M. Picwick'in yüzüncü yılı Jules Bertaut Charles Dikens'in dehası eseri olan M. Pickwick ve onunla beraber yaşıyan, onun etrafında hareket eden tipler bu gün yüz yaşıma girmiş bulunuyorlar. Bundan tam yüz sene evvel, Evening Chronicle gazete- sinde küçük bir muharrir olan Dickens, meslekdaşlarından bi- rinin kızı Miss Hogarth'la evlenmiş bulunuyordu. Evini geçin- dirmek için paraya ihtiyacı vardı. İşte o zaman M. Pickwick'i yazmağı düşündü ve yazdı. İlk defa resimli formalar halinde intişar eden Pickwick'in muazzam bir muvaffakiyet kazandığını söylemek hakikatın dununda kalır. Chapmann ve Hall kütüphanesi tarafından üç büyük cilt halinde neşredilen bu eser piyasaya çıktığı gün bir bomba tesiri yapmış ve edebi bir hâdise olmuştu. «Ölmez adam» ın altın gözlüklü matruş çehresi Ange ote- linin kapısı önünde bundan yüz sene evvel görünmüş ve filo- zof Pickwick, arkası açık mavi esvabı, ayağında getrleri, elinde muhtıra defteri olduğu halde, nev'i beşer için faydalı telâkki ettiği her hadiseyi kayt etmeğe bundan yüz sene evvel hazır- lanmıştı. M. Pickwick'in, muharririn dimağında doğan diğer eşhas- la birlikte teşkil ettiği küçücük âlem, Dikens'in muhayyile- si eseri olmakla beraber hakiki hayattan aynen kopye edilmiş olduğu için, eserin intişarı harikulâde bir rağbetle karşılan- mıştı.
