20 Haziran 1937 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 146
UMUMİ EDEBİYAT Yazan: Şerif HULÜSİ MEVZUU Bundan evvelki makalemizde (1), mukayeseli edebiyatın, milli edebiyatların tesir etme ve müteessir olma meselelerini nasıl hallettiğini, ve bu bilgi şubesinin ne suretle husul buldu- gunu anlatmıştık. Halbuki, mukayeseli edebiyat, bize, edebiya- tin muayyen meselelerinden hareket ederek, bu meselelerin muhtelif edebiyatlardaki tezahürlerini göstermekten epey üzak- tır. Binaenaleyh, beynelmilel edebiyatın tetkiki mevzuu bahs olduğu zaman, milli edebiyatların, ve ufku biraz daha genişle- ten mukayeseli edebiyatın, bize tatmin edici cevaplar vermedi- ğini görürüz. Faraza, şiirin muhtelif devirlerde ve milletlerde arzetmiş olduğu tekâmülü anlamak için başka bir bilgi şubesi- nin vücudu kendiliğinden zaruret haline geliyor. Umumi ede- biyat sahasının ne olduğunu vâzıh bir şekilde göstermek için şöyle bir misal alalım: Schakespeare'in Hamlet'inde edebiyat tarihi eserin İnigiliz tiyatrosundaki mevkiini, mukayeseli ede- biyat eserde yabancı edebiyat tesirleriyle, ayni eserin başka edebiyatlarda yaptığı tesiri, umumi edebiyat da ayni eserin be- şerin tiyatro edebiyatındaki ehemmiyetini tayin etmeğe çalı- şırlar, (11 Mukayeseli edebiyat, Her Ay mecmuası, sayı. 3, temmuz 1931.
