20 Mayıs 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 56
Siyaset ve İktısadiyat 55 ve açık havada Alman zırhlısının istirahat halinde bulunan müreltte- batı üzerine bombalar atmışlardır. Bu taarruz esnasında yüze ya- kın Alman zabit ve askerinin mecruh olması Almanyada büyük bir galeyan uyandırdığından mezkür sırhlının eşi Graj von Spee ismin- deki diğer bir Alman zırhlısı ve beraberinde küçük harp gemileri de Valensia hükümetinin başlıca harp limanı ve müstahkem mevkii Almerid'yı bombardıman ederek karap ettiler. Alman donanması intikamını kan ve aleş ile alırken Alman- ya ve bolşevizme karşı Japonya ile beraber müttefiki bulunduğu İtalya Londradaki benelmilel komiteden çekilmişlerdir. Akdenizin garp havzasındaki yeniden takviye edilen Alman ve İtalyan donan- malarının amiralleri artık Kontrol vagifesinden çekilip İngiliz ve Fransız donanmaları ile beraber çalışmamaları ve Ispanyadaki ko- münizm tarajtarlarına karşı kendi bildiklerine göre hareket etme- leri için emir almışlardır. YENİ KONTROL USULÜ — Almanya ile İtalyanın İspanya iş- lerine diledikleri gibi müdahale etmek hususunda kendilerini ser- best saymış olmaları günün birinde General Franko'nun bütün İs- panyayı gaptetmesine yardım edecekleri manasını ifade ediyordu. Bu suretle Akdenizin ve bütün Avrupanın muvazenesi bozulacakiı. Bu düşünce bütün Avrupayı dehset içinde bırakmıştı. Yalnız İn- giltere soğukkanlılığını muhajaza etmiştir. Avrupa devletlerinin bir kısmı Almeria'nın bombardıman edilmesini bir mesele yapmak is- temişti. İngiltere buna meydan vermedi. Almanya dahi Deutsch- land hâdisesinden dolayı daha ziyade mukabelebilmisilde bulunmı- yacağını temin etti. Uzun müzakerelerden sonrd Almanya ile İtalya- nın arzularına uygun yeni bir, kontrol usulü dört büyük devlet ara- sında kararlaştırılmıştır. SOVYETLERİN İTİRAZI — Sovyetler Birliği 21 devletin iştirak ettiği komitenin haricinde yalnız dört büyük devletin kendi arala- rında yeni bir kontrol usulünü müzakere edip kararlaştırmalarınd itiraz etmiş ise de İngiltere bu yoldaki itirazı kabul etmemiştir. Fransa dahi yeni kontrol işine Sovyet donanmasını iştirak ettirmek için bir teklifte bulunmuş idi. İngilterenin tesiri ile Fransa bu tek- lifini muahharen geri almıştır. Neticede İspanya limanlarında iki muharip tarafın tecavüz el- memeği taahhüt edecekleri birer emniyet mınltakasının ihdası ve kontrol gemilerinin bu muıntakalarda barınmaları kararlaştırılmış- ir. Bu hususta İspanyadaki iki muharip taraja İngiltere tarafından müracaat edilmiştir.
