20 Mayıs 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 53

52 Her Ay neticesinde sarsılmış bulunmaktadır. Bu bhâdiselerden biri, İtalyanın bir Akdeniz imparatorluğuna inkılâbı, diğeri de Rusyanın Balkanlarda ademi mevcudiyetidir. Son zamanlar- da, bütün cihan matbuatında sütunlar dolusu yazı yazdıran Berlin - Roma mihveri, İtalya ile Almanyanın, Rusyanın bu ademi mevcudiyetinden bilistifade, kendilerine nüfuz mınta- kaları tedarik etmekten başka mana tazammun etmez. Gündelik hayat dağdağaları arasında, bütün bu büyük değişiklikler ve bunların tevlit ettiği ve edeceği neticeler göz- den kaçıyor, bu değişiklikleri, ırmakların mecralarını ve nehir havzaları arasındaki rabıtaları değiştiren bir «kışrı arz» kırı- şıklığına benzetebiliriz. Arz üzerindeki coğrafi değişiklikler milletler arasındaki münasebetler üzerinde nasıl tesirler ya- parsa, dünya haritasında içtimai, iktisadi veya siyasi tebeddül- ler de, öylece, yeni bir hava, yeni bir iklim yaratırlar. Amerika, harpten evvelki müstemleke devrinden sıyrılın-. ca, Kanada üzerinde mütezayit bir cazibe icra etmeğe başla- mış ve bütün Britanya İmparatorluğu bu cazibeden müteessir olmuştur. Dünyanın iş mihveri Pasifiğe doğru yer değiştirmiş bulunuyor. Liberalizm, dünyanın başlıca mıntakala- Autarchie nedir? rında bir iş taksimi yapılmasını icap etti- riyordu. Bu mıntakalar arasındaki muva- zenenin inkıtaı, iş taksiminin büsbütün başka şekilde yapılma- sını intaç etmiş ve buhranın da inzımamile, bu hâdise, gümrük hudutları arkasında, autarchie ismini alarak zuhura gelmiştir. Her devirde, insanlar, kabahati yükletecek bir «abalı» ya ihti- yaç duymuşlardır. Bugün, autarchie o vazifeyi görmekte ve bütün fenalıklar ondan bilinmektedir. Autarchie'yi tenkit edenler, daima, onun iki taraflı an- laşmalar esasına istinat eden siyasetini, iptidai kavimlerin, mal mübadelesi esasına avdet şeklinde tefsir ediyorlar. İşte M. Van Zeeland'ın, Amerika cümhurreisile müzake- re ettiği mesele, liberalizmin ifratlarına karşı bir aksülâmel hareketi halinde tecelli eden ve liberalizmin bir istikamete doğru yaptığı müfrit harekete mukabil ifratını aksi istikame-