20 Mayıs 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 139

lir. . yaz- et et- azrelti Edebiyat ve Sanat 141 Zira bu kavimde ne akıl, ne şeref, ne hayâ vardır. Feryat ava- mın elinden. Cahillerin önünde ilimden bahsetmeyiniz. oBe- nim sözümü dinleyin! Zira haramdır, haramdır, haramdır, ha- ram. Feryat bu avamın elinden. Bu kavme ne İsanın nefesi kâr eder, ne (Bahar) ın sözleri. Sabah rüzgârı mermerden geçmez. Feryat avamın elinden. Söz, doğru ve sahih olursa büyük olur. Firdevsi: İnsan ancak sözünün büyüklüğü ile bü- yük olabilir. Doğru manalara istinat et- miyen söz ister ciddi ister hünerli olsun tenkit nazarı önünde eğridir. Elbette işitmişsindir ki bir bit yüzünden bir ihtilal yatışmış. Elbette işitmişsindir ki bir şiir yüzünden bir kin alevlenmiştir. Söz eğer bilen ve anlıyan bir yürekten doğma- mışsa kafiyeleri muntazam, ve lâfızları güzel de olsa yine gü- zel değildir. Her şiirin kemali, onun şairinin kemali ile ölçü- lür. Bilenin sam'ati, bilen bir kalbin alâmetini taşır. İnsan eğer alçak ise sözleri de alçaktır. İnsan yüksek ise sözleri de yük- sektir. Cömert bir şairin şiiri cömertlik, dilenci bir şairin şii- ri, dilencilik verir. Her kavmin sözü o kavmin ruhunun içini gösterir. Bunun kibir veya riya mahsulü olduğunu anlamak kabildir. Şairin ahlâkının nişanesini onun şiirinde ara. Zira gül fi- danının güzelliği, muhitindeki su, toprak, ve havanın güzel- liğindendir. Doğru bir şiir şairin tabiatindeki dürüstlükten doğmuştur. Uzun elbiseyi uzun boylular giyer. «Hatie» nin şiiri onun habasetinin alâmetidir. Nasıl ki Hassan'ın kalbinin doğruluğuna ve temizliğine delâlet eden şiirler söylemiştir. Şeyh Muizzi'nin kemali düşüncesinden anlaşılır. Mütenebbi- nin yüksekliği, kahramanlığı şiirinde gözükür. Şehnameler arasında gördüğün fark sana Dakiki ile Firdevsi'nin huyları arasındaki farkı gösterir. Evet şehnameler arasında lâfız ve mana itibarile olan fark bu iki şairin huyları arasındaki far- kın en doğru şahididir. Azamet, yükseklik, şahane sözler, Fir- devsi'nin yüksek himmetinin alâmetidir. Milliyet ve yurtse- verlik hususunda nekadar titiz ve nekadar kahraman olduğu- nu onun asabi feveranlarında, itaplarında görmek kabildir. sammpmi > insan. Gi er lika iğ; ema