20 Mayıs 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 55
Ayın Notları Siyasi hadiseler İSPANYA İŞLERİ VE AVRUPA SULHÜ — İspanyada son umu- mi intihapta sol partilerin kazanmasını ve hükümetin başına gel- mesini yolsuz sayarak General Franko'nun daha ziyade gabilana da- yanarak çıkardığı ihtilâlin senesi oluyor. Bu dahili harp Ispanyolla- rın bir işi olmakla kalmayıp İspanyada muharebe eden iki taraja hariçteki tarajtar ve teveccühkâr büyük devletlerin silâh ve mühim- mat, tayyare, gönüllü namı altında mudllem ejrat ve zabitan gön- dermeleri yüzünden beynelmilel bir gaile olmustur. Bu gailenin günün birinde Avrupanın umumi sulhünü bozmama- sı için yabancı devletlerin müdahalelerine bir nihayet vermeklen başka bir çare yoktu. Fakat bu çarenin bulunması için alâkadar devlet- lerin kendi aralarında mutabık kalmaları icap ediyordu. Bu gibi mü- zakerelere bir vasıta olmak üzere evvelâ Londradaki Ademi Müda- hale Komitesi tayin edilmişti. Komite uzun müzakerelerden sonra hariçten İspanyaya esleha ve mühimmatın ve gönüllülerin girmeme- si için karada ve denizde kontrol koymağa muvajfak olmuştu. De- nizdeki kontrol yalnız dört büyük devletin, yani İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalyanın donanmalarına tevdi edilmişli. Artık Avrupa sulhünün kurtulduğuna hükmedilmişti. Fakat hiç beklenmiyen bir hâdise ortalığı altüst etli. DEUTSCHLAND HÂDİSESİ — İspanyada harbeden iki taraj- tan komünistlik gayesi güden Valensiz hükümetinin ve Akdenizde- ki sahilleri ve adalarının konirolü bolşevik düşmanı Almanya ile İtalyanın donanmalarına bırakılmıştı. Faşist sayılan General Fran- ko'ya tâbi sahillerin ve adaların kontrolü işi de İngiltere ve Fran sanın donanmalarına tevdi edilmişti. Almanya donanmasına mensup Deutschland zırhlısı kontrol vazifesine devam etmek üzere Balear adalarından İbiza'da mazot alırken Valensia hükümetine mensup bomba tayyareleri güpegündüz
