20 Mayıs 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 34

ele- : Ve ) et- t bü- ı bir sathı ımu- ırdır; usun sat- Eğer limse yi İktisadiyat BOLLUK SİYASETİ Yazan; Dr. Orhan ARSAL Umumi harbe kadar bizde iktisat siyaseti adı verilebilecek bir şey yoktu. O zamanlar yalnız hazine menfaati göz önünde tutulurdu. Bu sebepledir ki memlekete ithal edilecek mallar- dan olduğu kadar ihracat eşyasından da resim alınırdı. Hatta uzun zaman memleket dışına mal götürmek yasak edilmişti. Çünkü ihracat yüzünden dahilde kıtlık olur korkusu hüküm sürmekte idi. Neden sonra Fransızlara verilen mahsulât santın alma müsaadelerile bu batıl itikat yıkılmağa başladı. İhracat- tan alınan resim memlekete giren eşya üzerinden alınan ver- giden daha ağırdı. «İhracat eşyası iskeleye gelince “6 3 güm- rük resmine ilâveten © 9 nisbetinde bir resim daha ödemeğe mecburdu». İthal edilen mallara gelince, bunların kıymeti üze- rinden alınan resim 1452 de Venediklilerle yapılan tek ta- raflı muahedede (Müsaade fermanı — kapitülâsyon) e 2 ola- rak tesbit edilmiş ve 1535 fermanile Yo 5 e çıkarılmıştı. Daha sonra 1838 kapitülâsyonu bu miktarı (o 3 e indirmekle beraber müsaadeden istifadeyi Fransa ve diğer memleketlere de teşmil etmiş bulunuyordu. Bu muahedelere göre ithal edilen bir mal bir kere resme tabi tutuldu mu, nereye sevk edilirse edilsin başka hiç bir vergiye tabi tutulamazdı. Halbuki memlekette