20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 86

iyi ak ıyı eti üç ini İlim ve Fen 87 Radyo, gramofon ve telefon sanayiinin ilerlemesi kulak üze- rinde bir takım yeni yeni araştırmaları meydana gelmesine yar- dım etmiştir. Bu vadide en mühim tecrübeler yapan ve neticeler elde eden müessesenin Amerikada Bell telefon kumpanyası re- şerj lâboratuvarları olduğu şüphesizdir, Bu lâboratuvarda yapı- lan mühim tecrübelerin bazılarını burada veriyorum. I. İşitme kabiliyetleri normal olan 72 sami'e muhtelif fre- kanslı en zayıf ses- lerden o hangileri- nin işitilip işitil- mediği sorulmuş. Bu irekanslarla - Yiüfele? Teviyesi © 5 ses şiddetleri ara- sındaki Oomünase- betler (Sekil 3) de- ki diyagramın alt münhanisile göste- rilmiştir. Bu mün- haniye (işitme ete- gi) münhanisi de- yn 53 nir, frekans (Musiki Aroksi ) Bu münhani- Şekil: — 8 den anlaşıldığına göre kulaklarımız frekansı saniyede 3000 e yakın olan seslere pek hassas olup frekansları sa- niyede 2000 ile 4000 arasında değişen bu mıntakadaki sesler ku- lağın işitebileceği en küçük şiddetteki seslerdir; bu şiddetin as- gari kıymeti kulak zarının santimetre murabbaıl için takribi ola- rak on milyonda 2 gram kadardır. İşte bundan dolayı telefon ahi- zelerinin diyaframlarının rezonans frekansları civarındadır. Fre- kansı saniyede 20 kadar olan pes seslerle frekansı saniyede 20000 kadar olan tiz sesler için bu tazyik takriben 100000 defa büyük olup bu tazyik santimetre murabbama 10 miligramı bulur. Yanfimefre myurağdğınd : a vaki Tazyık 5 — TI. Şiddetli sesler üzerinde yapılan tecrübeler diyağramın üst münhanisini (tahammül gayesi) meydana getirmiştir. Bu şiddetli seslerde kulakta bazan gıdıklanma ve bazan acı acı his-