20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 10

Siyaset, İktisadiyat ve İçtimaiyat 9 altında toplanan bu küçük zümre, Alman milletinin manevi tasfiyesine, Versailles muahedesinin yırtılmasına, Almanyanın silâhlanmasına taraftardılar. Bunlar yarı askeri bir teşkilât kurmuşlar ve en kısa yoldan Almanya'yı milli hedeflerine ulaştırmaya taraftardılar. Lokarno siyasetinin uyandırdığı ha- yal sukutu derinleştikçe bunların kuvveti de arttı. Kuvvetleri- nin ilk bariz alâmeti 1930 senesi yapılan seçimde görüldü. Bu seçimde Hitlerciler Rayhştag maclisine yüzden fazla mebus seçtirebildiler, Bundan sonra disiplin ile hareket eden bu parti ile sol cenah partiler arasında bir mücadele başladı ki, Alman hükümeti bu mücadelenin harareti içinde eridi gitti. Hitlerci- ler darbeye benziyen bir tethiş hareketi ile 1933 senesi kânu- nusanisinde iktidarı ellerine aldılar. Bundan sonra artık milletlerarası münasebetlerinin tari- hinde yeni bir devre başlıyor. Hitlerin iktidara geçmesile Lo- karno muahedesi yırtılmış değildir. Fakat Lokarno devrinin Hitler rejimi ile beraber yürümiyeceği anlaşılmıştır. Hitler Almanyasından korkan Fransa, Almanyayı silâhsız bir halde bırakmak için çareler arıyor. Nihayet silâhsızlanma konferan- sı inkıtaa uğruyor. Almanya Milletler Cemiyetinden çekiliyor. Gizliden gizliye silâhlandığı söyleniyor. Fransa da korku altın- da, emniyeti için yeni kombinezonlar aramıya başlıyor. Ve ni- hayet Mayıs 1935 te Soviyet Rusya ile misakı imzalıyor. Bu mi- sakın imzalanması, Avrupa politikasını, harpten evvelki itti- faklar zamanının atmosferi içine atmıştır. Almanya, büyük harpten evvelki gibi, şarktan Rusya ve bu defa Çarlık Rusya- sından daha kuvvetli bir Soviyet Ruspa ile garpten Fransa ara- sına sıkışmış vaziyette kalıyor. Bunun korkusile 1936 senesi martında Lokarno muahedesini yırtarak Ren nehrinin boyla- rını askerileştiriyor. Bu darbe ile esasen bir kaç senedenberi fiilen mevcut olmı- yan Lokarno, hükmen de ilga edilmiş oluyor. Artık Lokarno devri geride kalmıştır. Fakat büyük devletler arasındaki mü- nasebetlerin tanzimi lâzımdır. Bunun için yapılan teşebbüsle- re de Lokarno müzakereleri adı verilmiştir. Almanya'nın Lokarno muahedesini yırtması, miilletlera- rası münasebetlerini hukuk bakımından bir anarşi içine at-