20 Mart 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 7

Her Ay İşte Lokarno anlaşmasına varan görüşmelere bu sırada başlanmıştır. Rur buhranı devam ederken Almanlar Fransa'yla, garp hudutlarının nihai olarak kabulü için bir teklifte bulun- dular. Bu teklif Almanyanın parçalanmasına Versailles müza- kereleri sırasında mani olan İngilterenin teşviki ile yapılmış- tı. Fakat Poincar6 iktidarda kaldıkça Lokarno müzakereleri ilerilemedi. Mayıs 1924 seçiminde radikal sosyalist partisi ka- zandıktan ve Herriot da iktidara geçtikten sonradır ki Lokar- no muahedesinin imzasına yol açıldı. Fakat müzakereler çok uzun sürdü. Almanya garp hudutlarını nihai olarak tanımaya, yani Alsas-Loren'i Versailles muahedesile olduğu gibi, kendi iradesile de terketmeğe muvafakat ediyordu. Fakat şark hudut- ları, yani Lehistan hakkında hiç bir teminat vermeğe yanaşmı- yordu. Fransa da kendisine ittifakla bağlı olan Lehistan'ı bı- rakmak istemiyordu. Ancak İngiltere de Lehistan hudutlarile alâkadar görünmüyordu. Konservatör hükümetin dış bakanı olan Chamberlâin, İngiltere'nin Alman - Leh hudutlarını garanti altı- na alamıyacağını ve Almanya'yı da bu hududu nihai olarak ka- bule imale edemiyeceğini bildirdi. Bir taraftan bu müzakereler devam ederken diğer taraftan tamirat meselesi etrafında da müzakereler yapılıyordu. Ve bu müzakereler nihayet Dawes plânının imzasile müsbet bir netice verdi. Almanya Rur'u Fransızların ellerinden kurtarmak için yap- tığı teklifte bir adım daha ileri gitti: Garp hudutlarını, yani Fransa ile Belçika ve Almanya arasındaki hudutları kat'i ve nihai olarak kabul etmeyi; şark hudutlarını, yani Lehistan, ile arasındaki hududu kabul etmemekle beraber, şarkta çıka- cak her hangi ihtilâfı silâh vasıtasile halletmeye çalışmamayı ve hakeme müracaat etmeyi teklif etti. İngiltere de Alman tek- lifinin kabulünde ısrar ediyor; her halde Rur'un tahliyesi ile alâkadar olduğunu bildiriyordu. İşte bu şartlar altındadır ki 1925 senesi teşrinievvelinin altısında Lokarno kasabasında tarihi konferans toplandı. Dış bakanları burada eski diplomasi usulile büyük bir masa başında toplanıp görüşmemişlerdir. İkişer, üçer, bazan çayda, bazan yemekte, bazan golf oynarken siyasi müzakere yapmışlar: ve on gün içinde Lokarno muahedesi hazırlanmıştı. Fakat muahe-