20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 87
Her Ay Sefer heyeti, bu cereyanın şimal buz okyanusunun merke- zi havzasında ne miktarda nufuz eylemekte olduğunu ve ayni zamanda ne suretle ve ne kadar derinliklere dağılmakta bulun- duğunu tesbit edecektir. Dünyanın her noktasında, malüm olduğu üzere, bir olmı- yan arz cazibesi hakkında da fiili tetkiklerde bulunulacaktır. Kışlıyacak olan ilim adamları, geniş miknatisiyet tetkikatı da yapacaklar ve şimal mıntakasının vazıh ve tam bir mikna- tisiyet haritasını alacaklardır. Bu harita, şimal buz okyanusu. mıntakalarda uçuşlar yapacak tayyarelerle sefer icra edecek gemilere kıyas kabul etmez yardımlarda bulunacaktır. Zira, bu mıntakalarda miknatıs ibresi, hakiki tul dairelerinden pek fazla inhiraflar göstermektedir. Bu sefer heyeti, bu okyanustaki ve buzlardaki hayvanat ve nebatat üzerinde de geniş tetkiklere girişecek ve okyanusun muhtelif tabakalarından nümuneler alacağı gibi kutup havza- sındaki mikroorganizmler üzerinde ilk derin ve rasyonel araş- tırmaları yapacaktır, Astronomi bakımından da koordinatlar tam ve daha sık o- larak tesbit edilecektir. Heyetin bütün ilmi ve fenni levazımı, Soviyetler birliği Arktik Enstitüsünün laboratuarlarında ve imalâthanelerinde tecrübe edilerek hususi surette ve büyük itinalarla yapılmıştır. Bu levazım ve aletlerin en mühim bariz vasfı, hafiflikleri ve kışlıyacak ilim adamlarının çalışacakları mıntaka hava şeraiti- ne ve soğukluğa uygun bulunmasıdır. Bu suretle aletlerin bo- zulması ihtimallerinin tam surette önüne geçilmiş olunmakta- dır. Kutup mıntakasında donmuş deniz üzerinde kışlıyacak grupu havi müteharrik buz parçasının zamanla hangi istika- mete doğru gideceği kat'i surette belli değildir. Akademi azasından meşhur arktikçi Şmit, ağlebi ihtimal, bu buz kütlesinin Amerikaya doğru yollanacağı fikrindedir. Sefere iştirak edecek olan tanınmış hidro-biolog Şirşov ise, ü- zerinde bulunulacak buzun, şimal buz okyanusunun merkezi kısmında mevcudiyeti kuvvetle tahmin edilen dairevi hareket mıntakasına düşeceğini tahmin etmektedir. Bu ikiden hangi
