20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 128

Edebiyat Tarihi YUNÜS EMRE GECESİ VE NİYAZİİ MISRİ'NİN YUNÜSÜN BİR ŞİİRİNİ TENKİDİ Yazan : Bürhan TOPRAK İstanbul Halkevi büyük Türk sanatkârlarını anma gecele- ri sırasına Yunüs Emre'yi de kattı. Ve bir gece Yunüs'ün şiir- leri okundu, hayatı hakkında konferanslar verildi, nutuklar söy- lendi. Fakat itiraf etmek lâzımdır ki Yunüs hâlâ bizim için meçhul bir ülkedir. Onun etrafında son zamanlarda yapılan tet- kikler ne kadar değerli olursa olsun, asıl şair hakkında bize bir fikir vermiş değildir. Zira bu tetkikler yalnız onun doğup öldüğü tarihlere, yaşadığı memleketlere, mezar ve türbelerine, mensup olduğu tarikate, nihayet eserinin dış çerçevesine aittir. Asıl cevhere henüz dokunulmamıştır. Yunüs ne söylüyor? Şim- diden sonra kulak vereceğimiz mevzu yalnız budur. Türk ede- biyatında hemen, yagâne, meselesi olan bu şairin divanı; endi- şesinin bin istikametli tarihi ve dolayısile kendisinin de «itira-" fat» ı vardır. Her büyük sanat eseri gibi bir zaman (actuel) o- lan bu divandaki kıymet hükümleri, ahlâk sistemi, metafizik kanaat nedir? Devrinde mutlak hakikat sayılan bu hükümleri yedi yüz senelik ilmi terakki ne dereceye kadar sarsabilmiştir? Bu eserin eskiyen, dökülmeye başlıyan tarafları var mıdır? Bir bakıma göre, eskidiği, dökülmeğe yüz tuttuğu zannedilen ta-