20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 49

Felsefe, Ruhiyat ve İçtimaiyat 49 fını nasıl halletmeli? Papillault'ya nazaran (1 uzvi kimyada hayat vasıflarına oldukça yaklaşan colloide'ler gibi bazı cisim- ler vardır. Fakat bunlarda da bütün diğer madde imtizaçları tarzında, az çok tam bir muvazene, devamlı bir istikrar hali görülmektedir. Çünkü onların terkibine giren maddeler yani müvellidülmâ ve karbonun hassaları birbirini tamamlamakta ve kendiliğinden bozulması için hiç bir sebep mevcut olmıyan tam bir tabii ahenk vücude getirmektedir. Madde mudilesinin microcosmigue buhranına rağmen, hiç olmazsa dışarıdan ve kaba taslak imtizaçları itibarile bir devam, salâbet ve istikrar manzarası göstermesi bundan ileri geliyor. Fakat hayat mudi- lesinde karşılıklı tesirlerin ihtimaliyeti yeni bir tabii buhran meydana çıkarmıştır. Canlı madde, ikinci derecede unsurlar bir tarafa bırakılırsa, başlıca dört unsurdan mürekkeptir: İdrojen, Oksijen, azot, karbon. Bunlardan idrojen ile kar- bon bir çok cisimlerin terkibine dahil olarak ahenk ve istikrar meydana getirdikleri halde, Oksijen ve azot hiç bir mürekkep cisimde birleşmiyen ve birbirini tardeden zıd vasıflara sahiptirler, Müellif, bu iki cismin ' hassa ve tesirleri arasındaki zıdlığı göstermek için elektrik fırınında onların nasıl birbirinin kuvvetini imha ettiği hakkındaki bir çok tecrübeleri zikrediyor. Böylece canlı madde, bir taraftan imtizaç ve ahengi temin eden diğer taraftan da her an o ahen- gi bozmağa çalışan iki zıd kuvvetin karşılıklı tesirler mudilesi olarak görünmektedir. Eğer hayatın terkibine dahil olan muva- zene ve istikrar verici maddeler diğerlerine galebe çalabilsey- di, bütün hassaları itibarile tabiatin diğer maddeleri gibi ola- caktı. Bilâkis âhenk ve muvazeneyi bozucu maddeler galebe çalmış olsaydı, hayati terkip bir saniye bile devam edemiyerek parçalanacaktı. Onun her an bozulmağa meyleden, fakat yine kendi kendini tamir ve tashih eden muvakkat bir istikrar olu- şu bundan ileri geliyor. Bu tehlikeli muvazenenin devamı o ka- (1 Papillauli: Des Instinets â& la personnalitö morale 1929. Bu kitabı doktor Sevket Asiz Türkiye Antropoloji mecmuasında tercü- me ve neşretmeğe başlamıştır. Bu kitap hakkında mumaileyh felsefe cemiyetinde bir tebliğ vermiş ve onun etrajında ben de bazı sözler söylemiştim. 1