20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 71
2 : Her Ay sebep olmuştur. Bu terkibi musiki aletlerinin muvaffakiyeti ses ve musiki âmillerine ait bütün tahlili bilgiye istinat eder; yani bu mevzulara âit sırfi ilim, ilmi meselelere tatbik edil- artmıştır. Piyanoladaki teknik imkânların hudutsuzluğu kom- pozitörlere tesir etmiş ve neticede musikinin artistik kıymeti artmıştır. Piyanoladaki teknik imkânların hudutsuzluğu kom- pozitöre büyük serbesti vermiştir. Telefon, gramofon, hoparlör gibi hepimizi hayretlere düşü- ren cihazların tekâmülü sırf ilme borçludur. Yalnız elektrik ve mıknatıs ilmile mekanizma bilgisi bu cihazların inkişafına hizmet edemez. Burada ses hakkında büyük bilgiye çok ihti- yaç var. Ses ilminin en faideli tatbik sahasından biri konferans ve- ya musiki salonlarının inşasındadır. Çünkü orkestraya giren sanatkârlar ve bunları idare eden sanatkâr işlerinin ne kadar eri olursa olsun çalınan musiki parçaları dinliyenlerin kulak- larına bozuk geldikçe kıymetini kaybeder. Ayni keyfiyet yük- sek bir hatip için de söylenebilir. Radyo, gramofon stüdyolarının, konferans ve konser sa- lonlarının akostik şeraiti mühim meselelerden biridir. Ses ilminin musikiyi öğrenmek hususunda büyük yardımı olacağı gibi zamandan tasarruf ettirir. Musiki talebesine mu- sikinin tahakkuk etmiş ilmi esasları nadiren öğretilmektedir. Musiki talebeleri amprik usulle çalışan hocasını senelerce tak- lit etmekte olup bu suretle melekelerini kullanmak fırsatını kaybetmektedir. Bir vakitler Bach «Musiki bütün ilimlerin en büyüğüdür» demişti. Bu kıyas bu gün için pek doğru değilse de müsavi fasılalı iskalanın yapılması tamamile ilmi bir mesele- dir, Majör ile minör iskalalar arasındaki münasebetler, kord- ların mahiyeti ve bunların muhtelif şekil ve taakupları gibi bir takım esas meseleler, usta, çırak usulünden ziyade ilmi metod- larla izah edilebilir. Tecrübe ile tahakkuk ettiğine göre iskala- lar, kordlar ve melodi ile armoni ilminin ilmi metodlarla bir ayda öğrenilmesi kabil olduğu halde âdi usullerle bir senede öğrenmek imkânsızdır. Musiki sanatı hakkında Helmotiz diyor ki: (Musiki evve- lâ bir artistik mevzu olarak başlar; sonradan kendine mahsus
