20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 36

Siyaset ve İktisadiyat 35 jerans müstahsil memleketlerin serbesi piyasaya çıkardcakları mal- ların miktarlarını tahdit ederek hem müstahsil memleketlerin men- jJaatlerini korumak hem de bu ham maddenin fiyatı mütemadiyen dalgalanması yüzünden dünya ticaretinin uğradığı sarsıntın men için toplanmıştır. Beynelmilel şeker piyasasının ihtiyacı 3.160.000 ton olduğundan konferansda müstahsil memleketler bu miktarı paylaştılar. İstihlâk arttığı takdirde her müstahsil memleketin piyasaya çıkaracağı jazla miktar dahi tesbit edildi. Bu karardan bazı memleketler ve meselâ İngiliz müstemlekeleri memnun kalmamıştır. Maahaza beş sene için şekerin fiyatı ve istihlâk miktarı tayin edilmiş olmasile ilk deja ikti- sadi işlerde devletler uzlaşmışlardır. Bu da ati için bir falı hayrdır. CIHAN BUĞDAY PİYASASINDAKİ TEREFFÜ, — Geçen ayın di- ger iktisadi hadisesi cihan piyasasında buğday fiyatlarının ehemmi- yetli miktarda yükselmiş olmasıdır. İngiliz imparatorluğu iktisadi komitesi 14 mayısta neşrettiği resmi bir raporda bu tereffüün esba- bın şu suretle izah etmiştir; Geçen üç senede sırası ile şimali Amerikada buğday mahsulünün az yetişmesi ve 1935 - 36 mevsiminde Arjantinde buğday mahsulünün diğer senelere nazaran çok az olması bir çok senelerdenberi cihan buğday piyasası üzerinde bir kâbus gibi çökmüş bulunan stokların sarjedilmesini kolaylaştırmıştı. Söyle ki 1934 senesi 1 ağustosunda cihan buğday stoku 31.000.000 don iken geçen ağustosda stok miktarı 19.000.000 tona düşmüştür. Bu seneki ağustosta bu miktarın 14.000.000 tona düşeceği muhakkak sayılıyor. Stokların bir kat daha azalması beklenmesine başlıca se- bep garbi Avrupa memlketlerinin bu sene kendi mahsullerinin az ol- masından dolayı deniz aşırı memlekellerden buğday getirmek ihtiya- cında bulunmalarıdır. Şimali Amerika müttehit hükümetleri öteden- beri dünyanın en büyük buğday ihracatı yapan memleketlerinden. bi- ri bulunduğu halde iki senedenberi kendisi hariçten buğday ithal et- mek zarureti karşısında bulunuyor. Bu sene dahi şimali Amerika bir- liği hariçten buğday alacaktır. Maahaza cihan buğday stoklarının azalması ile dünyanın en mühim bir ham maddesi sayılan buğday meselesi kökünden halle- dilmiş olmıyacaklır. Avrupa devletleri dahildeki buğday zeriyatımı genişletmekte ve hariçten ithalâtı tahdit etmekle devam ettikleri takdirde gelecek senelerde muhtelif istihsal memleketlerinde mah- sulün iyilşemesi ile yeni bir buhran doğabilir. Bu sene stokların azalmasında bir âmil de devletlerin harp sto- ku yapmakta olmalarıdır. Meselâ Almanya ile İtalya bir harp vuku- unda deniz aşırı memleketlerden buğday getirmek ihtiyacında kal- mamaları için şimdiden hariçten külliyetli miktarda buğday ve diğer