1 Ocak 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 65

Bi EDEBİYATI CEDİDEDE II. Tabiat telâkkısı Hakikat İdealizm bir yıkılış felsefesidir. Onun kaçakçılığı için, felsefece idealist (olan bir camia, yükselme devrini bitirmiş, hattâ son gün- lerine yaklaşmış demektir. Nitekim, ölümle gözgöze gelen Osmanlılık, her yerde olduğu gibi edebiyat sahasında da, acı hakkiati (yani çöküp gidişini görmemek için adetâ gözlerini yumar. Böylece Ede- biyatı Cedide kendi beyni içindeki korkulu rüyalarla avun- maktan başka çıkar yol bulamaz.. Bu realite korkusu ve hakkat kaçakçılığı şiirleşir: İstemem doğruyu, o pek acıdır, “Tırmalar kalbimi ne yırtıcıdır!,, der. Ölümünü kim kabul etmek ister? Madde ve realiteden bu derece kaçanların, tabiat de- nilen o en büyük hakikatle işleri ne? Tabiat Bu yüzden, bir kere alelıtlak tabiat Ede- kaçakçılığı : biyatı Cedideciler için noksan bir mef- humdur. Müntehibatlarında, tabiati şakıyan şiirlere âdeta rastlanamaz. Hattâ bizim Edebiyatı Cedideye has bir tabiat telâkkisinden bahsedişimiz bile, her şeyden evvel bu yoklu- gu ve boşluğu daha iyi göze çarptırmak içindir. Ondan sonra, ihtimalki şurada burada, döküntü halin- de bazı cedideci tabiat parçacıklarına rastlanabilir. Lâkin,