1 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ondördöncü yıl sayı: 4898 sayı: 4898 İÇ SAHİFELERDE umhuriyet Telefon: Basmuharrtr te ert: 223*6 Pahrtr hevett: 24298 3 iincü sahifede: Tahmin oyunları Peyami Safa 6 ncı » ! Memlekette bir senede neler oldu? Lâtif Irenel 7 inci » i Tarihî musahabe M. Turhan Tan Spor 8 inci » : Bir seneük dünya tarihi Muharrem Feyzi Togay 9 uncu > : Bir yılbaşı hikâyesi Şerif Hulusi Romanyada yahudilere karşı alınan şiddetli tedbirler 800 bin yahudinin memleketten tardedileceği ve bunlara aîd arazinin millileştirileceği söyleniyor Başvekil M.Goga dün akşam radyoda söylediği bir nutukta yeni hükumetin dahilî ve haricî politikasını izah etti zetesi, Goga'nm Evening Standard ga Bükreş 31 (Hususî) Başvekil Gozatesile olan bir mülâkatını neşretmekte ga, radyoda söylediği bir nutukta Ro dir: manyanın mevcud ittifak ve dostluklarıGoga ezcümle demiştir ki: na riayet eyliyeceğini ve Etnik ekalliyet« Yahudıler bilhassa madenleri, kölerinin hukukuna hürmet edeceğini bil mürleri ve petrol membalannı tamamen dirmiş ve ezcümle demiştir ki: ellerine geçirdiler. Romanyada 18 mil « Hükumet, bu pîensipten ilham alyon nüfusun bir buçuk milyonu Yahudimaktadır. Bunlar Rumen milletinin madir. «Romanya, Rumenlerindin> pren nevî intibahı için, hıristiyanhk fikri, kralsipini tahakkuk ettirmek ve Yahudiler lık fikri ve devleti teşkil eden milletin imtarafmdan ele geçirilmiş olan umumî hiztiyazlarıdır. metleri Romanya vatandaşlarına vermek Hükumet, lâzım gelen tedbirleri iki istiyorum. Hükumet, faşbt devlet yolla alacaktır. Bu yollardan biri, yeni lere karşı hiçbir taahhüdde bulunmamış kanunlar çıkarılmasıdır ki, bu hususta, olmakla beraber, Romanya şimdi tıpk hükumet çalışması için mesned teşkil edefaşist devletler gibi teşkilâtlanacaktır, miyecek olan bugünkü parlamenotnun Millî inkılâbı muslihane vasıtalara mü feshi esnasında daha fazla izahat verileracaat ederek başaracağız ve Romanya cektir. Ikinci yol ise kararnameler yolu hükumetine yeni bir kudret aşılıyacağız.» dur. Hükumet, fikir ve hareket itibarile Romanya devletine intıbak eden ekalli Goga, bundan sonra dış politikaya geEomanya Krah Karol |çerek §u sözJeri yetlere karşı hareket etmek istememektedir. Ekalliyetler için adalet hüküm süre ancalc sulh îçinde çalışmak istiyefl Ro « Romanya, Milletler Cemiyetîn cektir. manyanın bir ifadesidir. den çıkmağı asla düşünmemektedir. YeBaşüekilin mühim beyanatı ni dış politikanın vasfı bilhassa tngiltere Yabancı memleketler, yeni hükumeti [Arkast Sa. 5 sütün 5 te] Bükreş 31 (A.A.) Universul ga olduğu gibi görmelidirler. Hükumetimiz T e ı ^ « **** ^ : < » » * . * * ***** posta tot».: **** *. M « **** tsTANBüL CAĞALOGLU Pnmartpçi 1 Mnrikânıın 1PU tdare ve tnatbaa Sumu 24299 • 24290 bumarıesı 1 ııcınciKanun IMÖ Yeni jfilın eşi ududsuz kâinatla başsız ve soaebedıyete kendımızce Undimiz kadar minimini öîçuler koymuşuz: Günler, aylar ve yılla.'. Ay yuvarlağı arasız bizım çevremİ7de dolanırken bizim dünya yuvarlağı da hergün güneşin etrafındaki deveranıp» daha geniş mahrekli 365 günluk diğe' bir cevclânla durmadan takib ediyor, »e böylelikle adına güneş bizim güneş manzumesi dedığimiz seyyar ve sabit *oca bir âlem ezelî ve ebedî bir sahada hatta kanad vurmağa bile lüzum Kön»eden yuvarlanıp duruyor. Üzerinde kiyük hesablarımızı kurabildiğitniz bu k'Ca âlem uçsuz bucaksız kâinatın yalnı* bir kısraı ve adeta yalnız bir kısım z^rreleridir. Milyarlarca fersah mesafelrfden görfbildiklerimizden başka hiç gÖKsmediğr li: daha nice cihan manzuroeleri bulunacağını kolayca anhyoruz, ve işte o kadar. Havsalalanmıza sığmıyan üstiarafı önünde idraklerimiz duruyor vc adeta donuyor. Zaman var mı, mesafe mevcud mü? Yalnız kendi naçiz varhklanmıza kıyasen ve yalnız kendi oyuncak ölçülerimize nisbetle evet. Yoksa sonsuz bir okyanus için ne cihet mevzuu bahsolabilir, ne de müddet Zaman ve mesafe bizim uydurduğumuz mefhumcuklardan ibarettir. Böylelikle uryan ve perişan içine thişerek bir aralık çabaladıktan sonra gene kendi ebediyetine karıştığımız dünyanın ve hayatın binbir hesabmı takvimlere nakşederek oyalanıp gitmekteyiz. İşte kendi ölçülerimizle bir yıl daha tamamlanmış oluyor. 193 yılının son gününün son saatlerinde yazılan bu satırlar 1938 yılının ilk saatlerinde dizilip basılacak ve sanki çok ehemmiyetli yeni bir hâdiseymiş gibi yeni yılın binbir hal ve ihtimalini ihtiva ederek çıkacak olan Cumhuriyet'in bu ilk yeni yıl sayısı sene değişimile yeni ufuklara atılıyor hisleri içinde çırpman okuyucuların eline önümüzdeki yeni mesafe vâhimesinin saadetlerini müjdeliyen bir mektub gibi düşecek. Ebedî varlıkla ebedî yokluğun korkunc simalannı hatıralanndan silerek tıpkı bakir ormanlarda cıvıldaşan kuşlar gibi hergünlük hayatın dağdağalannı kendilerine mal edebilmiş olan bahtiyarlara yeni yılm tatlı meşguliyetlerle ma<=um saadetler getirmesini temenni Şanghaydaki Fransız mıntakasına iltica eden binlerce Çinli ederiz. Beşere mukadder olabilecek en Bu hususta alınan mütemmim malu • ileri saadet işte bundan ibarettir de onun Londra 31 (Hususî) Tpkyodan gelen ve Moskovadan teyid edilen haber mata göre Japonyanın sulh şartları şun için. lere göre, Japonlar Çindeki Alman elçisi lardır: Yeni bir yılm eşiğinde insanı bir an için 1 Çin ile Japonya arasmda akdevasıtasile sulh tekliflerini Çine bildinnişderin düşündüren büyük hakikat önünde [Arkası Sa 3 sutun 4 te) lerdir. gerçi mücerred olarak zaman ve mesafe ııııiıııııııııııııiHiııııııııııııııııııııııııtııııııııuıııııııııınııııımıııııtıııııııınıııııııııııııııuııııııiH<ııı>"><ıııuııııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııiHim mefhumları silinir ve beşer hayatı adeta bir oyuncak gibi kalır amma hayata öyle demir zincirlerle bağlıyızdır ki hakikî his ve idrakimizde hududsuz kâinata taalluk eden düşüncelerimizin hayret verici acılığı bir oyuncak gibi gbrünerek hayatın ciddiyeti daha hâkım bir hakikat tesiri yapmaktan bir an bile geri durmaz. Bu bakımdan nisbilıkle mutlaklık arasmda fark yoktur bile dense belki hata olmaz. Kâinatın zerreunden zerreler olan insan hayatı kendi mahdudiyeti ıçinde kendi baLondra 31 (Hususî) Mısır Baş şına bir âlemdır de onun için. vekili Mehmed Mahmud Paşa lngiltere Hikâyeyi bilirsiniz: Ağustos sıcağında ormandan tedank ettiği bir arkalık odu ile dostane münasebata devam edeceğine nun ağırlığı altında bunalan seksenlik bir ve İngiliz Mısır ittifakına sadık kalacaihtiyar, belini büken yükünü yere fırlata ğına dair îngiltereye teminat vermiştir. Mavigömleklilerle polis arasında rak isyan etmiş: çarpişmalar Usandım artık, Azrail neredeysen Kahire 31 (Hususî) Kral Faruk gel şu canımı al da kurtulayım. Demiş. Demiş amma çalıların hışırda lehine nümayişler yapılmıştır. Yeni kabiması da gecikmemiş ve onlann içinden ne tarafmdan teşkilâtları feshedilen Mavigömlekliler de mukabil nümayişler yapak saçlı, ak sakallı biri çıkarak: mışlardır. Bu münasebetle polisle Mavi Hayrola, birşey mi istiyorsun? Diye ihtiyara sormuş. Vaziyetin ciddi gömlekliler arasmda çarpışmalar olmuşyeti karşısmda ihtiyann aklı başına gele tur. Polis kuvvetleri Mavigömleklilerin rek ormandan çıkan ak saçlı, ak sakallı merkezini işgal altına almıştır. Azraile: Bir tekzib Hiç, demiş, eğer zahmet olmazsa Londra 31 (Hususî) Mısırda vaşu odunu arkama almakta bana yardım ziyetin birdenbire kesbi vahamet etmesi etmenizi rica edecektim!.. Yeni Mısır Başvekili üzerine Filistindeki İngiliz kuvvetlerinden YUNUS NADt Mehmed Mahmud Paşa lArkast Sa, 3 sütun 0 da]' lArkast Sa. 3 sütun 5 te] Cumhuriyet, okuyuculartnın yeni yılını kutlular Kaldırımlardan taşan şuh hahkdhalar Tezgâlı başında demlenenler Barlarda eğlenenler Okşanan piyango biletleri Japonya, ağır şartlarla Cemil Mardamın yaptığı temaslar Çine sulh teklif ediyor Suriye kabinesi. verilen Mogolistanda bir hükumet teşkili, harb masraflarının Çin tarafmdan ödenmesi isteniyor izahatı tasvib etti Şam 31 (A.A.) Kabine, Paris ve .Dün gece barlarda ğlenenler Ankara anlaşmalan hakkmda Cemil Mardamın verdiği izahatı tasvib etmiştir. Bu gece, însanîar, fcemiklefî yumuşa lâstiktop gibî sıçrıya sıçnya, seke ç] Hükumet 3 ikincikânunda bu hususta mış, içleri boşalmış, kaygu, hatıra.. her aştıklan kaldırımlara bu geceye mahsusi Suriye meb'usan meclisinde beyanatta şeyden sıynlmış, birer bambaşka hüviyet şuh kahkahalannm tadmı serpe serpe, b u ! bulunacaktır. almışlar, öylece gam, endişe, ıstırab sed geceye mahsus bir sıcak kanlılıkla birbir»1 lerini yıkıp devirmiş; bir neşe selinin zer lerine sokula sokula, bu geceye mahsus \ Hataya giden Türkler bir çılgm zevkin kucağma koşuyorlar. Antakya (Hususî) Yurda dön releri halinde akıp gidiyorlar. Şu caddeyi kaplıyanlara bakm; birer lArkast Sa. 5 sütun 1 dei mekte olan soydaşların 7 nci kafilesi de fehrimize gelmiştir. 227 kişiden mürekkeb olan bu kala balık kafile, evvelkilerden daha heye canlı törenlerle karşılanmış ve Köprübaşında adeta bir bayram manzarası hasıl olmuştur. Havanm yağışlı ve soğuk oluşuna rağmen halk sabahtan itibaren Köprü meydanını doldurmuş ve saat 16 ya kadar gelmekte devam eden soydaşları hararetle, sevinc ve heyecanla karşılıyarak ku caklaşmıştır. Gelenler, önce Ampir kazinosuna alınarak çay ve kahve ikram edilmiş, bilâhare grup grup Haikevine giderek orada da hararetle karşılanıp ikram olunduktan sonra evlerine dağılmışlardır. Son gelenlerden de öğrenildiğine göre yurda dönecek olan yirmi yaşından yu kan erkek soydaşların sayısı biraz daha artmış ve 6000 e baliğ olacağı anlaşıl mıştır. ııııııııııııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııınııtııııııııııııııııiHinııııııııııııııııııııı Yılbaşı piyangosu çekildi IIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIHIIIIIIIİIUI 17480 numaraya 500 bin lira isabet etti Sonu 80 le biten biletler biner lira, 1 ve 7 ile biten biletler de beşer lira amorti alacaklar Yeni Mısır kabinesi Londt aya teminat verdi tnsanlık borcu Teşkilâtları feshedilen Mavigömlekli «Hisar» kurbanlarınm ailelerine yardım lerle oolis arasmda musademeler oldu Hisar faciası kıırbanlarının ailelerine yardım eden insaniyetper ver ve merhametli yurddaşlanmız gittikçe artmaktadır. Dün de birçok iyi yürekli in sanlar, listemizin yekununu bir hayli kabartmışlardır. Bu arada, Galatasaray Lisesi talebesi de aralannda 153 lira 32 kuruş toplıyarak idarehanemize teslim etmiş lerdir. Galatasaray Lisesi, her zaman olduğu gibi, bu şefkat işinde de emsaline takaddüm etmiş ve 153 lira gibi hayli mühim bir para toplamağa muvaffak olmuştur. Galatasaray talebesinin büyük bir eömerdlik gösteren yavrularile diğer insaniyetperver zevata şehid gemicilerin felâketzede aileleri namına teşekkür ederiz. Bugünkü yekun 4 692 lira 40 kuruşa baliğ olmuştur. Beşinci liste ikinci sahîfemizdedir. Yılbaşı piyangosu çekiliyor 938 senesî yılbaşı fayyare piyangosu ile biten biletler de beşer lira amorti kadün gece saat sekizde Beyoğlunda Asrî zanmışlardır. Yılbaşı keşidesinjie ikramiinemada çekilmiştir. Bu keşidtnin en ye kazanan numaralar aşağıdadır: büyük ikramiyesi olan beş yüz W lira u 17480 numaraya çıkmıştır. Bvna nazaan dört yüz bin lirahk mük^atı da nıhayeti 80 ile biten biletler iazanmışlar dır. Sonlan 80 olan bilet t r biner lira alaaklardır. İkinci mükâfat ol:1 y " z t>>n lira da beş yüz bin lirahk bir î c i ve iki yüz bin liraık ikinci ikrar/ e |f" kazanan numara arın yirmi b«. a 5 a l' v e y ir mi beş yukarıanna veril<11*ır> Buna «'^ d e b e § y ü z t>m lirayı kaza%e i k i nan ^ z b i n Hrayı kazanan nan 1 7 ° 3504 u m a r a l a " n yirmi beş aşağı ve yirr. b e * yutansındaki numaralar da biD Ür^^lacâklardı^Nihayetleri 1 vc 7 ı 500 bin lira 17480 200 3504 150 bin lira 5627 lArkast te\