1 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURİYET 1 îkincikâmm 1938 Memlekette senede neler oldu ? Toplıyan: Lâtif Erenel dudlannm tek bir hudud olduğunu bil diren bir telgrafları okunmuştur. Ata*"rkün Samsuna ayak bastığı gün olan 19 mayıs her tarafta coşkun tezahüratla tes'id edilmiştir. Türk şairi Yunus Emre için ihtifal yapılmıştır. Meclisin bütçe müzakerelerine başlanmış, kontenjan sisteminin kaldırılacağı ilân edilmiştir. Tunceli harekârında büyük yararlıklar gösteren Atatürk kızı Sabiha Gökçene Ankarada parlak merasimle madalya verilmiştir. Maverayi Erdün Emiri Abdullah memleketimizi ziyaret etmiştir. Biiyük Şef, Singeç köprüsünü bizzat açarlarken Irk Hariciye Nazın Tevfik Essueydi memleketimizi ziyaret etmiştir. Nazır, Atatürk tarafından kabul olunmuştur. İngıliz donanması, Akdeniz anlaşma sına göre, Çeşme üssü bahrisinden istifadeye 1 jlamıştır. Büyük önder Atatürk, altm anahtarla Nazilh Bez fabrikasını açmışlardır. 10 birinciteşrind^ Ege manevraları başlamış ve büyük bir muvaffakiyetle sona ermiştir. Bu manevralarda da Büyük Şef İL bütün Vekiller hazır bulunmuşlardır. Müvemh Ahmed Refik ve muharrir 1 muallirı A. ' Haydar Emir vefat etmiş lerdir. Dersi sergerdelerinin Elâzığda yapılan muhakemelerinde suçlu elebaşılarm suçlannı inkâr ettikleri görülmüştür. Ayın 10 inde dos* Yunan Başvekili Istanbula gelmiş, sonra Ankaraya giderek Atatürk tarafından kabul olunmuştur. Başvekil îsmet înönü Basvekâletten isti'a ederek yeni kabine İktısad Vekili CeLl Bayar tarafından kurulmuştur. Tabiî güzellik Göz boyayıcı reklâmlar ve Dtin gece, sona eren 937 yılı, beşer hayatına hâkim olan hâdiselere sahne olmak itibarile, şüphe yok ki, ayrı bir hususiyeti haiz bir tarih senesidir. Dışarıda muhtemel bir harb tehli kesine karşı mütemadi hazırlıklarla gecen yılı takib edecek 938 senesi, acaba hangi hâdiselere sahne olacaktır? Bunun cevabını diğer sütunlarda bulacaksınız. Biz burada, ilk yaprağım açtığımız 938 yılmın ilk gününe kadar memleket içinde göze çarpan biiyük yeniliklerin, ileri hamlelerin kısa bir takvimini yapacağız. Temenni edelim ki, 938, geçen yıldan daha verimli ve daha ümidli olsun. \ Tabiî guîel görünmeğe muvaffak olmak ıı^n dünyamn en büyük cild güzelleşkrme âlimi olan P. Dr. E. WİNT*R'in formülü mucibince hazırlanim yağlı, yağsız ve acıbadem VENtİS kremlerini kullananlar ömürleünin sonuna kadar VENÜS gibi jüzel ve caziblik alırlar. Masa başında uydurma ve halkımızı aldataa göz boyayıcı reklâmlara uıanmayjıız. Terkıb, tesır ve kıymet ıtıbarJe dünya yüzünde KREM VENÜS'ten daha ustün bir KREM mevcud olmadığını sayın halkımıza kat'ıyetle arzederiz. Ikincikânun 937 Bu ayın en muhim siyasî hâdısesi, Hatay için Paris ve CenevTede Türk ve Fransız heyetleri arasında müzakerelere başlanmış olmasıdır. Ay sonunda, Hata yın istıklâlini temin eden bir anlaşmaya vanlmış ve bu anlaşma ile Türk Fransız muahedesi Mılletler Cemiyeti tarafından tasdık olunmuştur. AdisAbaba maslahatgüzarlığı lâğve dilmiş, Habeşistandaki Türk tebaası hu Haziran 937 Maverayi Erdün Emiri Abdullah Ankaraya giderek Büyük Şef Atatürkü ziyaret etmiştir. 5 haziranda Ankaradan îstanbulu şereflendıren Atatürk için, Hatay zaferi münasebetile muazzam merasim yapılmıştır. Büyük Millet Meclisi, Milletler Ce miyetinin Hataya dair kabul ettiği şekılle beraber Fransa ile akdolunan muahedeleri de tasdık eylemistir. Türkiye İran muahedeleri d* tasdıkten geçmiştir. Büyük Şef Atatürk Trabzona giderek Şark vilâyetleri erkânını toplamış, mem; leket vaziyetin tcrlkilf etmislerdir. 12 haziranda Ulu önder, bütün şahsî servetini bir kanunla millete terket • mişlerdir. Tuncelind; patlıyan şekavet üzerine tertib edilen askerî harekât bizzat Baş vekil tarafından da tedkik olunmuştur. Harekât inLişafa başlamıştır. tktısad ve Hariciye Vekillerimiz Bağdadı ziyaret etmişlerdir. İkinciteşrin 937 Ay:n ilk günü, Büyük Millet Meclisi, Büyük Şef Atatürkün çok mühim bir nutkile ıçılmıştır. Ulu Önder, bu nutkunda millete yeni çalışma yollan göstermiş, yeni hükumetc mühim direktifler vermişlerdir. Başvekil Celâl Bayar, 8 ikinciteşrinde milL kalkınma gayelerini istihdaf eden programını okumuş ve yeni hükumet ittifakla itimad kazanmıştır. Celâl Bavar hükumeti, bir kısım vergileri indirmeğe karar altına almıştır. AnkaradT Belediyeler Bankası, Polis f En3 itüsü açılmıştır. Havayollan idaresisinin Ankaradan Istanbula gelmekte olan Can 5 tayyaresi, Karamürselde sis yüzünden düşerek parçalanmıştır. Iki tayyarecimiz şehid olmuştur. Bu ay içinda Hatayda seçim hazırlıkları devam etmiştir. Hariciye Vekâleti Siyasî Müsteşarı Numan Rifat Mesıemencioğlu, Beyruta giderek ziyarette bulunmu«, bu esnada hastalanarak Anka raya dönmüştür. İkinci Tarih Kurultayı açılırken Nureddin Evliyazade Müessesesi, îstanbul. Atatürk, Mecliste nutuklannı irad ediyorlar İukunun himayesi îtalyadan istenilmiştir. Memlekette son ecnebi hattı olan Şark limendıferleri satın alınarak ilk Devlet reri Edırneye gitmiş, bu munasebetle mera'im yapılmıştır. Meclis, ikinci reisi Nuri Conker ve eski meb'uslarımızdan Ziya Molla vefat etmHerdir. Sıdd 'li soğuklar başlamış, Apolyond golü donmustur. Memleket karla örtül nuçtur Temmuz 937 Hatayda Türklere karşı gösterilmekte olan hor muamele, tazyik ve işkence yatışmamıştır. Fransız yüksek komiseri, 14 temmuzda yeni Sancak rejimini ilân et miştir. 16 temmuzda yeni ithalât rejimi mer'iyete girmiştir. 22 temmuzda Montrö Boğazlar muahedesinin birinci yıldönümü tes'id edilmiştir. derhal arınızı Kahraman ordumuz, Trakya manevralanndan sonra resmigeçidde Kânunuevvel 937 Bu ay, karakış kendini yakından göstermiştir. Konya bir feyezan tehlikesi atlatmış, Beyşehir 'gölü kabarmış, sular barajın üzerinden akmaya başlamıştır. Sel yüzünden Adana treni devrilmiştir. Çanakkale Boğazında bir gemi karaya oturmuş, Kâğıdhane deresi taşmıştır. Gene Çanakkale Boğazında iki gemi çarpışmıştır. 6 bin tonluk Hisar vapuru da Karadeniz Bogazı açıklarında batmıştır.24 kişilik mürettebattan 2 si kurtulabilmiş, 22 kişi boğulmuştur. Sinob ve Kurtuluj vapurları da Ereğli önlerinde karaya oturmuştur. Ayrıca 2 Sovyet Vdpurunun battığı haber alınmıştır. Yeni Hatay rejiminin mer'iyete girmesî münasebetile Hataydan ve Türkiyeden Reisicumhurumuz Atatürke binlerce minnet ve tazim telgrafı gönderilmiştir. Üniversiteliler, (2 kânunuevvel) Beyazıdda toplanarak Hatay Türklüğünün inkâr kabul etmez haklarını cihan efkârı umumiyesine bir daha iblâğ etmişlerdir. Suriye ile aramızdaki dostluk muahedesinin feshedildiği hakkındaki karar Fransaya bildirilmiştir. Türk ve Fransız erkâmharbiye heyetleri, ayın 14 ünde müzakerelere başlamışlardır. Konuşmalar bir hafta sürmüştür. Milletler Cemiyeti Konseyindeki daimî murahhasımıza Hatay intihab raporu etrafında direktif verilmiştir. Hatay hapisanelerinde Türklere yapılmakta olan işkenceye devam edilmiştir. Nüfus dalavereleri açığa vurulmuştur. Hatay rejimi aleyhine nümayişler yapılmış, delege tahrikâtmı artırmıştır. Hükumet, Hatay intihabatı hakkındaki talimatnameyi reddetmiştir. Hatayda umumî af ilân edilmiş olmasına rağmen, bu aftan kimse istifade edememiştir. Suriye Başvekili Cemil Mardam, Paristen gelmiş, Ankaraya giderek ziyaretlerde bulunmuştur. Numan Rifat Menemencioğluna mühim bir ame»' liyat yapılmış, operasyon muvaffakiyeüe neticelenmistir. Ağustos • 937 Izmîrde bir petrol deposu çok feci şekilde infilâk etmiş, 5 kişinin ölümüne, 12 kişinb yaralanmaîina sebeb olmuştur. Üsküdar Adliye binası eski bir mahkum tarafından cezaî takibattan kurtulmak için kısmen yakılmış, suçlu aranmıya başlamıştır. Namık Kemalin oğlu Ali Ekrem, meb'us Abdullah, muharrir Raif Kestelli ve Ziya Molla Vefat etmişlerdir. Nyon anlaşmasınm tasdiki için fevkalâde içtima akdeden Biiyük Millet Meclisi Şubat 937 Büyük Hatay zaferi memleketın her tarafında candan tezahıiratla kutlulan mıstır. İstanbul Üniversitesinde Iktısad Fa kültesi açdmıştır. Vekâletlerde siyasî Başvekil Celâl Bayar, hükumetin programını okurken müsteşarlıklar ihdas edilerek bu memuriyetlere birer meb'us seçilmiştir. Almanyaya on posta vapuru ısmarlanmıştır. Edirneyi su basmış, Mudanyadaki Mütareke evi müz haline getirilerek açılış merasimi yapılmıştır. Cenevrede Sancak meselesi üzerinde Türk ve Fransız delegasyonu içtima halinde Karamürsel üzerindeki hava kazasının kurbanı: Şehid pilot Ekrem PîM* SA4İBLERİNE Seneniz uğurlu olsun „ P i L O T Mart 937 Karadenizde büyük bir manevraya çıkaa donanmamız, vazifesini bırakarak dÖnmüştür. Millet Meclisi, çalışmalanna başla nış, bir memleket davası olan su işlerine ^0 milyon Iira tahsisini kararlaştırmıştır. Hollanda ile hükumetimiz arasında yeli bir ticaret anlaşması imzalanmıştır. Ceıub hududumuzd,. Suriyeden gelen çete!e~in şekaveti haber almmış, hükumet, mühim tedbirler ittıhaz etmiştir. Esasen Hatayda Türkler çok tazyik edildiği ve Arab çetelerinin tecavüzüne maruz bırakıldığı için çok ciddî esaslar takarrür ettirilmiştir. Hataya giden müşahid heyeti îstanbuldan geçerek Cenevreye dönmüştür. Dost Rumen Hariciye Nazın M. Antonesco Ankarayı ziyaret e^istir. Abdülhak Hâmidin cenaze merasiminde bulunan mahşerî kalabalık Çete tahrikâtı ve sâri hastalıklar dolayısile Suriye hududu kapatılmıştır. Başve kil, Yugoslavyay: ziyaret etmiştir. Büyük şairimiz Abdülhak Hâmid vefat etmiş, cenazesi muazzam merasimle kaldırılmıştır. Ankarayı ziyaret eden dost Irak Ha riciye Nazırı kars:Ianmış ve dost memleket lehine Büyük Millet Meclisinde tezahürat yapılmıştır. Eski Sadrıazamlardan İzzet Paşa öl müştür. îngiliz diplomatı Lord Loid Tllrkiyeyi ziyaret etmiştir. Mimar Sinan ihtifalinde büyük merasim yapılmıştır. Mayıs 937 Büyük Millet Meclisinde dost Yugoslavya lehm? tezahürat yapılmış, Yugoslav Millet Meclisine selâmlar göndenlmiştir. Büyük edıb Halid Ziya Uşaklıgilin 55 inci san'aı yıh kutlulanmıştır. Başvekil Ismet Inönü Londraya gitmiş, Ma jeste Kral Jorj'un t&c giyme merasiminde bulunarak hükumetirrrzi temsil etmiştir. Dönüşte Belgrad ve A\inaya da uğrıyan Inönü, Yunan Kralı tarafından kabul edilmiş ve şerefine bir ziyafet verilmiştir. Bu ziyafette Büyük Şef Atatürkün Balkan Antantmm kudretini ve fcalkan hu Nisan 937 İktısad hayatımızda yeni bir inkişafın işareti olan Karabük fabrikasmm teme li atılr"iştır. Yapılan merasimde Vekillerimizle meb'uslar ve fabnkayı yapacak olan fabrikatorlar bulunmuştur. Ereğli mensucat fabrikası da açılmıştır. Marmaraya meçhul bir tahtelbahir girdiği haberi şayi olmuş ve fakat bu haber teeyyüd etmemiştir. Hükumet, geminin aranacağını ve icab ederse batırılacağmı bütün devletlere bildirmiştir. 17 ağustosta Trakyada büyük askerî manevralara başlanmış, beş gün süren harekâtı, Atatürk ve Vekiller de takib etmişlerdir. Dost ve müttefik altı devle'.in Erkâmharbiye Reislerinin de hazır bulunduğu bu manevralar, büyük bir muvaFakiyetle bitmiştir. 1000 geı.c zabit, Harbiyeden diploma almıştır. Balkan festivali başlamıştır. Halicde yapılacak ilk denizaltı gemimize Başvekil Celâl Bayar Istanbula geleomurga konulmuştur rek şehrin imarı, Üniversitenin ihtiyaclan EylÛl 937 üzerinde tetkikat yapmıştır. Meır.Ieket îzmir Fuarı açılmıştır. Millet Meclisi, sporu için mühim kararlar almmış, spor fevkalâde bir toplantı yaparak Nyon an faaliyetleri bir nizama sokulmuşrur. Ittılaşmasını tasdik etmiştir. Dersim serger sad haftası, Celâl Bayarın bir nullcile desi Sc^id Rıza, Erzincanda teslim ol acılmış, Türk parasınm kıymetini korumuş, Şark harekât bitmiştir. İzmirde Bal ma kararnamesi değistirilmişrir. Antebin kan güreş şampiyonası maclarında güreş kurtuluşunun ve Atatürkün Ankaraya çilerimi? kazanmışlardır. 20 eylulde İs ayak basışmın vıldönümleri tes'id edll tanbulda Türk Tarih Kurultayı toplan miştir. Çankırı Ortamekteb muallimlmnden Muammer, Tunceli harekâtındaki mıştır. yararlığma mükâfat olmak üzere 000 Başvekil înönü, bir buçuk ay mezuIira ile taltif olunmuştur. n:yet almıştır Gölcük yağ gemisi denize Tiran elçiliğimiz başkâtibi Vedîd Uindirilmiştir. «aklı^il etmiştir. Alman jenclık Birinciteşrin 937 teskilâtı vefat gelerek Atatürk tarrfmdan reisi Harb Akademisini bitiren 49 subayla, kabul olunmuştur. Ankarada memirin ev44 deniz subayınır diplomaları verilmiştir leri yaptırılması kararlaştırılmıştır I937 SELANıK beynelmilel serg s' tarahndan ALTIN ile taltır edıirniş olan MADALYA A Ş Ç I B A Ş I markal. LUKS ve EKSfRA En iyi makarnalardır, MAKARNALAR Sipatiş erin doğruca fabrikaya ^^m verılmesi rica olunur. H M