31 Aralık 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ier vakit ve her yerde tercih ediniz. Kooperatif telefonu: 44893 Depo „ 40713 ocataş ve Karakulak sularım ve Kocataş gazozunu Denizyolları kooperatifinln sıyası Ispanya harbi şiddetlendi sonu Hükumet kuvvetleri Teruel Kral Faruk, Nahas Paşa kabinesini azleiti cephesinden firar ediyorlar Dıs ticaretimizi canlandırmak için Milli Tiirk metalarına dış pazar*da yeniden yeniye müşteriler bultnak için adeta ticaret misyotıerleri yaratmağa mecbiır olduğumuzu hergün daha fazla hissediyoruz \\\î ekonomiyc büyük kıymet verdiğimiz son yıllarda, dünya hayatındaki fevkalâdeliklerin de tesirile, çok ehehımiyetli vaziyetler üzerinde yeni yenı fikirler edindık ve edinmekteyiz. Yeni Türkiyenin bu yolda gördüğ'i büyük hakikatlerden biri iç pazann, yani dahilî ticaret faaliyetlerimizin ifgal 1 ettiği önem ' mevki ise diğeri de dış pazarlann, yani haricî ticaret mübadelelerimizin ehemmiyettf1 diğerinden geri olmıyan zaruretidir. tmparatorluk devrinden çok cılız bi* ekonomi ve finans devraldık. Kapitülâsyonların tazyikı altında iç ekonomi bizim elimizden çıkan ölü ve adeta şeklî bir mahiyet almış gibiydi, ve bu halile memlekct harice nisbetle adeta yan müstemleke haline inmiş vaziyette idi. Lozanın büyük zaferi olarak kapitülâsyonların kaldınlmasının kendi başına millî ekonomiyi az zamanda yaratmağa yetmiyeceği de çahuk takdir edilerek C. H. Partisinin programı dairesinde ^illetin kendisine raahsus dahilî bir havat /aratrnası için müracaati elzem tedbirlere jaşvuruldu, ve böylelikle memlekette kendini hergün daha iyi hisseden ve ettiren bir iç pazann mütemadi inkişaflanna şahid olduk ve olmaktayız. Teessüs eden bu yeni ve tamamen millî vaziyet üzerinde son sözlerimrc söylenmiş değildir. Başladığımız işin tam mükemmeliyeri için almacak daha nice tedbirlerimiz vardır ki onla' üzerinde meşgul olmaktan bir an bile hâli kalmıyacağımız tabiidir. Dış ticarete gelince ona da lâyık olduğa ehemmiyeti vermek için bilhassa şimdıki Başbakan Celâl Bayarın Ekonomi Bakanlığmd? alınmış tedbirlerimiz ve tuiulmuş yollarımız vardır. Dış ticaretin ş pazarla omuz öpüşen ehemmiyeti bilassa üstüne titrediğimiz millî para kıyıeti üzerinde icra ettiği tesirden ileri geır. Millî paranm kıymetini canh tutacak jir baslıca madde sattığımız ve satm aldığımız eşyanm bedellerindeki muvazenede toplanır. Bir kere muvazene şarttır. Fakat gerek millî sahada ve gerek milletlerarası âleminde mübadelenin muvazenesi valnız rakam karşılaştırmaktan ibaret bir îe^er ameliyesi değildir. Ithalât olsun, jracat olsun insanların binbir canlılıkla ^İriittükleri faaliyetlerdir. Dış ticaretin tamamen millî menfaatlere uygun düşejfJm«si icin nazan itibara almacak ve ügerlerinde büyük itinalarla durulacak nice vaziyetler vardır. Gerek iyilık bakıımdan, gerek miktar itibarile hergün daa mükemmel olmasın: istediğimiz istih.allerimizin dıs pazarlarda revacını temin etmek, bu yolda çok ehemmiyet vereceğimiz mesele ve meşgalelerimizden birini teşkil eder. Cumhuriyet hükumeti bu noktaya »hemmiyet vermiyor değildir. Türkofis .eşkilâtının yabancı memleketlere kadar teşmili bu çok ehemmiyetli gayeyi gözönünde tutan esasl tedbirlerimiz cümlesindendir. Cumhuriyet hükumeti dış ticaretimizi daima daha canlı bir halde tutmak için yalnız bu teskilâtla da iktifa edip kalmıyarak her vesile ve fırsattan bilistifade bu yolda yeni yeni tedbirler alnaktan geri durmamaktadır. Bütün dünya ekonomisinır gecırmekte olduğu buhranlı devre L'zi de hemen her memleketin müracaat ettiği tedbirlere tevessül etmek zaruret' karşismda bulundurmuştur. Bütün bu çahşmalar içinde bir tanesi vaT ki biz ona devletçe nekadar çok ehemmiyet verilirse asla fazla sayılmıya:ak surette verinde olacağını takdir edi/oruz: Türkiye istihsalâtı için dış memeketlerde yeniden yeniye pazarlar ya J ı AQQ1 tSTANBUL C A C A L O G L D S3yi.' 4öy I Telgraf ve mektub adresi: Cumhurtyet, tstanbu] • Posta Inıtusu: tstantraL No 246 Telefon: Başmunarrlı ve evl: 22366 rahrir heyetl: 2429a tdare ve matbaa losmı 24299 • 24290 umhuri En doğru, en munte^am ve rakamları göze çamuı duvar dir. Bu dtıvar İtifcvimlerinin büyüğü 25, küçüğiHS kuruştur Yeni Takvim KANA i Raşibı almakta tı cildli olarak 35 kr. id| Cuma 31 Birincikânun 193 ı Muhtıra'ı istical ediniz. ABEVİ İhtilâlci kıt'alar, 100 tayyarenin muzaheretile başladıkları taarruzda muvaffak oluyorlar Mehmed Mahmud Paşa yeni kabineyi kurarak Krala takdim etti, ilk iş olarak askerî mahiyetteki bilumum teşkilâtlar silâhtan tecrid edildi Kahire 30 (A.A.) Kral Faruk bu sabah saat 9 da kabineyi azletmiştir. Tahmin edildiğine göre yeni kabineyi teşkile Mehmed Mahmud Paşa memur edil miştir. Mehmed Mahmud Paşa, 1928 den 1929 a kadar Başvekâlette bulunmuştur. kid etmekte ve hükumet mehafili bu me£« tubu doğrudan doğruya saraydan sadır olmuş cepheden bir hücum addeylemek * tedirler. Mehmed Mahmud Paşa yeni kabineyi kurda Kahire 30(Hususî) Mehmed MaKmud Paşa, Vefd fırkası müstesna olmaK üzere bütün fırkaları ihtiva edecek ve kendisine karşı açıkça rakıb olanlara karşı bir uzlaşma yolu takib eyliyecek olan yeni kabineyi teşkil etmeğe muvaffak ol« muştur. Mehmed Mahmud Paşa akşamüzerî yeni kabineyi kurmuş ve nazırlan Krala takdim etmiştir. Mısırın eski Londra sefirile Kralın başyaveri yeni kabineye alınmışlardır. (Arkası Sa. 7 sütun 4 te) Kral, hükumeti şiddetle tenkid etti Kahire 30 (A.Â.) Kral Faruk, kabineyi azletmiş olduğunu hususî bir memurla Nahas Paşanın evine bir mek tub göndermek suretile tebliğ etmiştir. Azil keyfiyeti, hükumeti biraz hayrete düşürmüştür. Hükumet, hatta bu sabah bile böyle bir ihhmalin önüne geçilebileceğine kail bulunmakta idi. Mısır Kralı Faruk sarayın önünde tezaKrahn mektubu hükumeti şiddetle ten" hürat yapan gencleri selâmhyor Franco kuvvetlerinin Pirene dağlarında ileri karakollanndan bir grup Esas muharebe, cenubu garbide Vil Saint Jean de Luz 30 (A.A.) Ge neral Franco tarafmdan ihzar edilmiş lastar kasabasına yakın tepelerde cereolan büyük Teruel muharebesi, dün sa yan etmektedir. Şimali garbide yapılmakta oîan diğer bah başlamış ve dahilî harbin bidaye tindenberi görülmemiş bir şiddet kes harekât da bu muharebenln mütemml[Arkası Sa. 7 sütuK 3 tet betmiştir. Hatay intihabatı Cemiyeti Akvam, meseleyi ayın 17 sinde tetkik edecek Ankara 30 (Telefonla)' Hatay Işîndeki son vaziyet dolayısile Fransa hü kurnetine vermiş olduğumuz notaya cevab gelmiş, Hariciyemiz tarafından mukabil nota verilmiş ve öğrendiğime gore, teati edılen notaların sonunda meselenin tetkiki Cemiyeti Akvama intikal etmiştir. Cemiyeti Akvamm ayın 17 sinde içtima ruznamesine Hatay lşi alın mıştır. Hariciye Vekâleti, Hatay mese lesinin bu son safhası hakkında bir beyaz kitab neşredecek ve bunda son teşebbüslerde istinad ettiğimiz kuvvetli deliller ve vesikalar bulunacaktır. Hatay intihabatının yakmlaşması dolayısile Türkiyedeki Hataylılar, kafüe kafile memleketlerine gitmek üzere hazırlanmaktadır. Cenevre 30 (A A.) Türk hükumetinin talebi üzerine, İskenderun Sancağmda yapılacak intihabatm tarzı ve tarıhi meselesi, Mılletler Cemiyeti konse[Arkası Sa. 7 sütun 3 te] Yılan hikâyesine dönen mesele Filistinin taksimi işinde ihtilâf çıktı Ingiliz nazırlanndan mühim bir kısmı Yalıudileri bir Arab devlet çerçevesi içinde ekalliyet halinde bırakmak istiyor AKOENIl / Bütün Çinde muhaberata askerı sansur konulacak Çinli kadınlardan mürekkeb bir ordu cepheye, ayrıca dört fırka da Mukaddes dağa gönderiliyor Tientsin 30 (A.A.) Tientsin'deki Fransız imtiyazlı mıntakasında bulunan son Çin telgrafhanesi bu aym 31 inde kapanacaktır. Bundan böyle Şanghay, Hankov, Kanton ve orta ve cenub Çinin diğer şehirlerile bütün muhaberat kesile cektir. Ecnebi memleketlerle de yapılacak muhabereler bir Japon kumpanyasma aid kablo ile temin olunacak ve bu muhabe reler askerî Japon sansürüne tâbi tutu lacaktır. Harbin dttrması için tavassut Hankov 30 (A.A.) İtimada şa yan bir membadan bildirildiğine göre isimleri söylenilmiyen bir takım devletler yeniden tavassut teşebbüsünde bulunmuşlardır. Fakat Çin mehafili bu babda ketumiyet göstermektedir. Londra 30 (A.A.) Daily Herald gazetesinin bildirdiğine göre, Filistin hakkındaki siyaset bahsinde kabinede kuvvetli fıkir muhalefetleri çıkmıştır. Sir Samuel Hoare, Lord Winterton, Lord Zetland ve Lord Halifax, Başvekili Fi listinin taksimi plânından vazgeçirmeğe çalışmaktadır. Bunlann isteği, Balfour beyannamesine rağmen, Yahudileri, Fi listinde bir Arab devleti çerçevesi dahi linde ekalliyet halinde bırakmaktır. Bu noktai nazar, kısmen Müstemleke Nazırı Ormsbygore'un d? aleyhindedir. Müs temleke Nazınnın istifa etmesine dahi ihtimal verilmektedir. 0 . L> # } rş^ X ^^ \ T«1AV,\/JLJ VAfAİ^V 3 «•*• n<P j/T i \ • \ Insanlık borcu Japon kadmlan Japon askerleri lehine hararetli tezahürat yapıyorlar tngiliz Basvekilınin tmparatorluk halkına hitabesi » \ . Birusscbi V t 1 MANOA AITINDA * KAlACAtS MINTAKİJ V • ••»BEYNElMİlEt ; jiuoyoı.AH^ j p Japon cevabı neleri ihtiva ediyor? Londra 30 (A.A.) Lady Bırd SâlArkast Sa. 7 sütun 5 te] «Hisar» kurbanlarınm ailelerine yardım Hisar vapuru faciasında ölen dtnizcilerin çocuklarına yardım için açılan iane yekunu, bugün de biraz daha yükselmis bulunuyor. Hakkı Denizasanın riyaset ettiği komite, dün, 806 lira toplamıştır. Komiteye verilen ve idarehanemize gönderilen ve bu suretle (4145 lira 88 kuruşu) bulan ianelerin dördüncü listesi, ikinci sahifemizdedir. Londra 30 (A.A.) Başvekil Evvelce Lord Peel tarafmdan Filistinirj taksimi için tavsiye edilen Chamberlain, Imparatorluk ahalisine hi şekli gösterir harita {Arkası Sa. 7 sutun 4 te) Yeni Romanya Başvekilinin beyanatı M. Goga kanunu esasiye riayetedeceğini söylüyor Yeni Hükumet programını bu gece okuyacak Bir Macar gazetesine göre, Romanya, Sovyetlerle olan dostluğu terkedecekmiş Paristeki grev bitti Umumî mesai konfederasyonunun bir kararı üzerine otobüsler ve metro servisleri işlemeğe başladı Paris 30 (A.A.) Âmme hizmetleri, gece Dahiliye Nazırı Dormoy'e mülâki olmuş olan murahhaslarınm vermiş oldukları izahattan mutmain olduğunu beyan eden umumî mesaî konfederasyonu idarî komitesinin bir karan üzerine, bu sabah tekrar işlemeğe baslamıştır. Bu karar, saat 4,30 da verilmişlir Bunun üzerine otobüsler ve metropolıten derhal işlemeğe baslamıştır. Murahhaslar, bütün servislerde derhal normal bir hal alacak olan işlere başla mağı, umumî mesai konfederasyonu idare komitesi, murahhaslarınm hükumet naz dindeki kat'î müdahalelerinden sonra, kabul etmişlerdir. PEK YAKINDA: Gabriele d'Annunzio Bellci evet, Belki hayır., Büyük ttalyan edibinin bütün dünya lisanlarına tercüme edilen fevkalâde cazib romam... Romanya parlamenta, binası Umumî mesai konfederasyonu idarî komitesi murahhasları M. Dormoy, M Paul Faure ve M. Monnet ile göniştakleri sırada kendilerine sendikalararası teşkilâtınm işlere başlanılmasını teklif et Amelelerin işgali altında bulunan bir mesine medar olmağa kâfi teminat verilfabrikadaki greveiler, kendilerini ziyamiştir. YUNUS NADI rete gelen ve yiyecek getiren akralArkası Sa, 5 sütun l ie\ balarlle görü^üyorlar Sa. 3 sütun 1 del (Yazısı t nci sahifemizde)