1 Ocak 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 18

le- iU- e'- 3ri Siyaset ve İktisadiyat 17 Avrupa ve Amerikada çok ilgi uyandırmış olan Romanyalı iktisatçı Manoilesco bulunmaktadır. o Manoilesco sanaylin mutlak surette pahalıya çalışsa dahi, ziraate faik bulunduğu tikrindedir. Ortodoks liberallerin telâkkileri malümdur. Onlara gö- re asıl ulusal ziraat ve sanayi iş bölümü, muayyen memleket- lerin şartlarının ziraate, diğerlerinin ise sanayie daha elve- rişli bulunmasının bir neticesidir. Ziraat memleketlerinin hü- kümetin himaye ve müdahalesiyle sanayileşmeleri, tabiatle- rine uygun olan bugünkü durumun bozulmasını, istihsal kuv- vetlerinin, şartların müsait olduğu bir şubeden müsait bulun- madığı bir şubeye çekilmesini,dolayısile ulusal iş gücünün ve rimliliğinin azalmasını ve ziraat memleketlerinin takirleşme- lerini intaç edecektir. Yani bir adam, istidadı olmıyan bir işte nasıl muvaffak olamazsa, meselâ şair olarak yaratılmış bir şahıs muhasebeciliği nasıl beceremezse, ziraat memleketleri de öylece sanayi sahasında verimli surette çalışamazlar. Bu fikir, eğer memleketlerin şartları ebediyen sabit kal- saydı ve değişmez bir şey olsaydı doğru olabilirdi.Hattâ şart- lar değişince ve sanayie inkişaf vadeden bir durum hâsıl olun- ca, sanayi, hükümetin himayesine ihtiyaç olmadan kendi ken- dine vücut bulabilseydi, bu fikre karşı gene bir itiraz yapıla- mazdı. Bu takdirde hükümetin ulusal ekonomide bir kere fiij- len teessüs etmiş olan durumu hâmi tedbirlerle değiştirmiye kalkışması, tabiate mugayir ve lüzumsuz bir hareket teşkil ederdi. Fakat hakikatte vaziyet bu merkezde değildir. Ulusla- rın şartları sabit olmayıp tahavvül eder. Bugün sanayie mü- sait olmıyan bir ülke, nüfusunun artması, nakliye vasıtaları- nın tekâmülü, halkının irfan seviyesinin yükselmesile, yarın ona müsait olur. Meselâ 18 inci asrın sonunda İngiltere'de büyük sanayi teesüs ettiği vakit - Amerika, Almanya, Japon- ya gibi bugünkü büyük endüstri memleketleri dahil ol- mak üzere - bütün diğer ülkelerin şartlarının sanayie müsait olmadığı ve ziraat memleketi olarak yaratılmış bulundukları zannediliyordu. Fakat kısa bir müddet sonra bu ülkelerin bazılarının eko- 2