1 Ocak 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 40

4: Her Ay yük bir haz duyarlar. Bilhassa Robinson ve Oylenşpigel bu hazla okunurlar; hattâ La Fontaine'in masalları bile. Çünkü La Fontaine'in ahlâkı hayatın çerçeveleri da- sında yaşıyan bir filozofun haşin ahlâkı değil dünya haya- tına uyan bir cemiyet adamının ahlâkıdır. Fakat çocuk her zaman hayatı yenenlerin tarafından olmaz. Hem içinde kahramanlık ihtiyacı olduğundan ve hem de kendini hücuma uğrıyan adamın yerine koyduğundan bazan zayıfların tarafını iltizam eder ve onlarla birlik mü- cadeleye karışır. Swift'in cüceleri ve “Kırmızı deriler mag- lüp olmakla beraber çocukların sempatisini kazanıyorlar. Zekâları sayesinde galip mevkiine çıkan zayıflar çocuğa fe- lâket karşısında âciz bir insanın neler yapabileceğini düşün- dürüyor. Tamamen mağlüp olanlara gelince, eğer mağlübi- yetleri manevi bir zafer mahiyetinde ise çocukların sevgileri- ni kazanabilirler. Farenin aslanı mağlüp etmesi tamamen Z€- kâ işidir. Yeryüzünde tek başına kalan zavallı Mohika'nın et- rafında yeni medeniyet karşısında yıkılan eski bir asaletin şairane havası esmektedir. Don Kişot karşısında çocuk neler düşünür ve neler du- yar. Çocuk bir taraftan kahramanın haklarına ve boş hulya- larına gülerken diğer taraftan ruhan kendisinden çok aşağı insanlara mağlüp olan şövalyeye acır. Yel değirmenleri ser- güzeşti çocuğun genç zekâsına Don Kişot'un niçin mağlübi- yete mahküm olduğunu anlamak hazzını verir ve böylece benliğinin şuuruna varmasına yardım eder. Diğer taraftan kahramanın ahlâkan çok yüksek bir adam olması çocuktaki adalât hislerini tahrik eder. Mağlüp Don Kişot her şeye rağ- men ruhunda çok derin bir merhamet ve adalet hislerini ta- şıyan bir şövalyedir. Bu itibarla o çocuğun genç hayatında gördüğü trajik cepheyi ve asil bir vicdanın hayatın adilikler- den aldığı intikam temsil eder,. Hulâsa, çocuk Don Kişot'a güler ve Don Kişot'u sever, Bir taraftan onun güttüğü kahramanlık idealini benimsemez, di- ğer taraftan kötü dünyaya mağlüp olan bu şövalyeyi manen muzaffer görmekle çocuk iki türlü kahramanlık hissini tat- mış oluyor. Ayni şekilde'Sancho Pansa'nın kaba aklıselimi-