7 Şubat 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 96

Edebi Tenkitler: 11 EDEBİYATI CEDİDE IV. İNSAN Bu fasılda insanı tetkik edeceğiz. Tabii, Edebiyatı Ce- dide insanlığı... Onun için, Kadın bahsini daha sonraki tasla bırakıyoruz. Şaşmayın. Bildiğimiz insan: Erkek ve dişi olmak üzere başlıca iki cinsten ibarettir ve bu itibarla kadın da bir insan- dır. Ama bu, bize göre ve hakikatte böyledir. Göreceğimiz Edebiyatı Cedide için beşerin dişisi umumiyetle insandan baş- ka bir şeydir. İnsanın üstünde mi, altında mı? Orası malüm değil. Fakat, meçhul olmıyan cihet, kadının Edebiyatı Ce- dide insanlığından ayrı kaldığıdır. Ona rağmen, edebiyat inbiğinden geçen kadın “Gismi lâtif,, inin öyle müvellidülma gibi açıkta kalması, Cedideci- lerin menşurundan geçtiği zaman ters bir manzara peyda eder: Bakınca, kadın hep, erkek hiç imiş sanırsınız... Neden? İzah edelim. Bugün varlık sahasında maddesiz ruh tasavvur etmek, ana babasız çocuk meydana getirmek- ten daha toyca bir vehimdir. Ama, Edebiyatı Cedideciler idealisttirler. Yani, din dehrileri nasıl Havvayı Âdemin ka- burgasından halk ediyorsa, tıpkı öyle, Cedideciler de teklif- sizee ruhtan madde çıkartırlar. Edebiyatı Cedide dünyasının maddesi erkek, ruhu ka- dındır. Başka tabirle, sosyal varlığı resmen tanınan, haki- katte insan sayılan unsur erkektir. Lâkin, , dikkat ediniz, Cedideciler nasıl sanki madde hiç yokmuş ve bütün kâinat ruh imiş gibi konuşuyorlarsa, tıpkı öyle, Cedide edebiyatın- da da hemen hemen erkek yok gibidir. Hattâ orada, yalnız