7 Şubat 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 35

ıdırlar, taka- , eski nyada- gi için, arasın- rakkas de- andığı- kültü- latmak Anaya- ANSİKLOPEDİK ZEKÂ Yazan: Andre Maurois Tabii surette ansiklopedik bir zekâ ( esprit) nadir ve kıymetli bir hâdisedir. Kâinat, onu mütlâa edenlere, sonsuz muammalar arzeder. Hemen bütün insanlar bu muammalar- i dan birikisini çözmekle iktifa etmektedirler. Onlara yaşama- yı mümkün kılan formüller ve malümatla tatmin olurlar. Muayyen bir tekniğe sahip olunca küçük bir miktarda şeyler ve mahlüklar üzerinde mesleklerini icra edebileceklerini bi- liler. Bu kudreti diğer hususlar üzerinde tatbik olunan baş- ka tekniklerle mübadele ederler. Bu suretle fizikçi yemek yer ve fırıncı radyo dinleyebilir; bu suretle hekim giyinir ve dokumacı bronşitini tedavi ettirebilir. Fakat ansiklopedik zekâ bu parçalık malümatla iktifa edemez. Dünyanın harikulâde birliğini müdrik olarak, husu- si ilimlerin kesilmiş parçalarından bir dünya sureti meydana i getirmeye çalışır. Fizikçi olduğu kadar tarihçi olduğu icin, W faydalı ihtiraları, bunların bulunmasını mümkün kılmış olan hâdise ve şartlardan ayırmayı reddeder. Mekânda olduğu ka- dar zaman içinde dolaşmaktan ve müesseselerin menşelerin- de dramlarının sırrını aramaktan hoşlanır. Hepsi sıkı surette tahdid edilmiş disiplinleri kabul eden âlimler, sanatkârlar £ ve aksiyon adamları arasında, o, bir terceman ve bağdır. Burada kendi icadım olan bir ucubeyi tasvir ediyor deği- İ lim. Voltaire böyle bir zekâydı, Goethe ve Auguste Comte; İn- gilterede Bacon ve günümüzde Wells ve belki de Aldous Huxley keza. Fakat ilimlerin teaddüdü ve güçlüğü öyle bir hale geliyor ve insanlık tarihi o kadar uzunlaşıyor ki, ansik- i lopedik zekânın yarın da devamı mümkün olup olmadığını