7 Şubat 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 117

alih be- doktor işsizlik- için de- aha bu- rverlik,, Iduğunu çe mec- şeyden Edebiyat ve Sanat — Yoksa kozmopolit misiniz? — Hayır. — O halde işte hastalığınızın bir sebebi daha. Ne milli- yetperverim diyorsunuz, ne de Kozmopolit! Yani âraftası- nız. Halbuki “âraf,, insanlara mahsus değildir. Hayvanlar orada rahat eder. Amma insan için ya Cennet lâzımdır; ya Cehennem! Bu tuhaf doktor bana idealin insana tıpkı kalb gibi, yürek gibi, ciğer gibi lâzım olduğunu anlattı. İnsan “mefkü- re,, siz yaşıyamazmış. Mefküre iflâs eder'etmez insan ya deli olur, yahut intihar edermiş. Mefküre birdenbire kaybolma- yıp yavaş yavaş zayıflarsa, şeker hastalığı, nevrasteni, iste- ri başlarmış. — Halbuki sizde muayyen bir ideal yok. — Galiba. O halde azizim çabuk bir “ideal,, edininiz yoksa... 5 ; Doktor sizi kurtaramaz. Hayatta bu kadar ehemmiyetsiz hâdiseler var ki bizde pek derin intibalar bırakır. Bir “hiç,, yıllarca yürüdüğümüz yolu değiştirebilir. Bana ideal sahibi olmamı tavsiye eden doktorun bu paradoksal sözleri çok tesir ettti. Yine marazi hassasiyetim neticesi olarak onun telkini altında kaldım. Evet geçen sene ne milliyetperverdim, ne de kozmopolit! Bana bir ideal lâzımdı. Fakat ideal hazır esvap gibi bulunup alınamazdı. Edebiyatı çok seviyordum. Bir roman yazmasını düşündüm, hattâ başladım yazmağa... Lâkin tab'ımdan son- raki rezaleti aklıma getirdim. Meşhur, - amma miçin meş- hur? - mühendis filân bey bir roman neşretmiş! Bu, tıpkı eski bir nafia nazırının nazırlığı esnasında bir “ilmihal,, ki- tabı telif etmesine benziyecekti! Gülünç olmamak için bu emelimden vazgeçtim. Milliyet cereyanının etrafında çıkan matbuatı okumağa koyuldum. İki ay sonra aldığım fikirleri yekün ettim. Şu çıktı: