7 Şubat 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 73

Muasır Türk Edebiyatı Meselesi . Şerif Hulâsi Bu sayfalarda mukayeseli edebiyattan bahsederken, Anadoluda inkişaf eden Türk edebiyatına ait birçok mesele- lerin hallinde, mukayeseli edebiyat usulünün ne kadar fay- dalı olabileceğinden kısaca bahsetmiştik (1). İslâmdan ev- vel, İslâmdan sonra ve Avrupa medeniyeti tesiri altında Türk edebiyatının tetkiki, sadece Türk kültürünün kendi im- kânları içinde mahsur kalındıkça, bu edebiyatın zaman Za- man gösterdiği hamleleri, gerilemeleri, ve bazan da süküna dönüşü izah edilemiyeceği için güçleşir. İslâmdan evvel, Türklerin temasta bulundukları birçok medeniyetlerden, Çin Hint, İran medeniyetlerinden, kendi anlayışlarına göre, bir çok şeyler iktibas ettikleri, İslâmdan sonra da İslâm mede- niyetile, ve bilhassa bu medeniyetin Acem menşurundan sü- vülmüş olan şeklile istisnas ederek, Türk tefekküründe, ve ay- ni zamanda Türk edebiyatında, ehemmiyetli bir değişikliğin doğduğu malümdur. İslâmdan evvelki Türk edebiyatı hak- kında, elde mevcut vesikalar pek mahdut olduğu için, pek sarih malümatımız yoktur, ve binaenaleyh bu devirdeki sı- mt edebiyatlarının mahiyetini anlatmakta güçlük çekiyoruz. Fakat, İslâm tesiri altında inkişaf eden Türk kültüründe bir- birinden tamamile farklı üç sınıf edebiyatının teşekkül et- miş olduğu süphe götürmez bir hakikattir: 1. On üçüncü a- sırada Selçuki saraylarında kendine büyük bir mevki yapmış olan Hoca Dehâni'den itibaren XVMI inci asır sonuna ka- (1) Şerif Hulüsi, Her Ay, 1937, sayı 3