7 Şubat 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 18

buhran ızın Şi- etlerin- senede in ara- ine ka- miştir. erin ne de çok Siyaset ve İktisadiyat 19 Şüphesiz, ucuz fiyata sanayi maddeleri ihracatının fev- kalâde kuvvetlendirilmesi, ve Japonyanın Mançuride ve baş- ka yerlerde gösterdiği expansionniste temayüller, nüfusun artık muhaceret süpapından mahrum olarak artmasiyle izah edilebilir. 15 — Cihan ekonomisinin muhtemel olan istikbali acaba ne olâcaktır? | Evvelâ şunu tesbit edelim ki, ilk seneler akla yakın o- lan geniş mikyasta beynelmilel istihsal bölümüne doğru sev- keden âfaki zaruretle, ekonomi haricindeki saiklerden do- gan nisbi otarşi arasındaki zıddiyetin devamıdır. Milliyetçilik ekonomik siyasete ait ideolojilerin başlıca kaynaklarını teşkil etmektedirler. Ve bence bu fikir cere- yanları o kadar kuvvetlidir ki, eski beynelmilel münasebet şekillerine bunlar yakın ve uzakta bulunan bir istikbalde ay- dete mâni olacaklardır. 16 — Belbi - ve temenniler bu merkezdedir - umumi si- yasette emniyetin geri dönmesiyle şimdiki sistemin en kötü tarafları ortadan kaldırılır; yani kambiyoların tekrar istik- rarı için beynelmilel itilâflar akdolunur ve binaenaleyh dö- viz tahditlerinin, kliring sisteminin ilâh.. büyük bir kısmı lâğvolur.. Bunun neticesi şüphesiz beynelmilel ticaretin ve sermaye ihracatının terar canlanmasıdır.. Fakat o zaman da devletin harici ekonomik münasebetleri kontrol ve idare etmekten vazgeçeceği az muhtemeldir. Ve belki buna sebep te yalnız milli ekonomiler dahilinde serbest rekabet prensibi ancak birçok ihtirazi kayıtlarla kabul olunabileceğidir, zira bu son vakıa, zaruri olarak ekonomiye ve muhacerete ait bir dereceye kadar himayeci bir siyaseti tazammun eder. 17 — Son yirmi senede takip olunan ekonomik siyasete harici siyasi durumun sebep olduğu bir korku hâkimdi. Bu, milli ekonomilerin ekserisinin bünyesinin tahavvülüne yar- dım etmiştir. Harpten evvelki şekiller - istenliği takdirde - avdet olunursa, bu yüzden okonomik hayata bir takım ye- ni bozukluklar ârız olur. Bu hususta, umumi harpte tesis