7 Mart 1938 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 20

'n dün- m ede- birçok Şurası zak, ve si kül- nın yu- idesi o- “Bu eviyata eğildir. ı kadar miştir... ttiği gi- ahedeyi fsirlerin ne ham- tesviye- i cümle- net,, Bi- isiplerin Siyaset ve İktisadiyat 19 tesbit ve tatbiki emrinde bile bilhassa âmili hakiki ve bü- tün insani müesseseleri takviye, ve onların eksiklerini ikma- le medarı kavi olması tabii bulunan düsturları benimsemek hakkında, müttefik hükümdarların değişmez kararlarını bütün dünyaya karsı ilân etmekten başka bir maksat güdül- mediği....,, yolunda, siyasi bir mukaveleden ziyade herhangi bir kilisenin kürsüsünde va'zü nasihata çıkmış bir papasın ağzına yakışan beyanatı tesbit eder... Zühtü takvanın coşkun bir tezahürü olan bu maddeden sonra. “Üç müttefik hükümdarın biribirlerine karşı hakiki ve çözülmez kardeşlik düğümleriyle bağlı olduklarını.. (1855 - 26 Kırım muharebesi bu bağları nasılsa kızılca kanlar ile kenetlemişti!!), biribirine “Yurttaş,, gibi muamele ede- rek - her ne vesile ile olursa olsun - her yerde ve her zaman karşılıklı, her türlü yardımlarda bulunacakları; tebea ve ordularına tıpkı bir aile babasi gibi bakacakları, biribirle- rinin memleketleri ahalisini tipkı kendi milletleri gibi “Hı- rıstiyan,, milleti efradından sayacakları; tebealarını “Me- sihullahın,, emir ve naslarına harfiyen uygun bir ' surette idare; ve onlara o yolda, muamele edip, ayni ahkâm ve e- mirlere tamamiyle riayet etmeleri hususuna da nezaret ede- cekleri...,, yolundaki taahhütler gelir... Nihayet: “İttifakı mukaddesi imza eden hükümdarla- rın, bu ahkâmı kabul ve tamamiyle ve kat'i bir surette tat- bik edeceklerini taahhüt eyliyen devletleri bu muahedeyi imzalamıya davet...,, eden temennisi ile biter. Tatbikatındaki imkânsızlığı bırakalım, kâğıt üzerine konulması bile gülünç böyle bir muahedeye bütün Avrupa hükümdarlarının nasıl olup da imzalarını koyduklarını doğ- rusu insanın havsalası almiyor... Bu böyle iken, insanların daha ziyade tekemmül etmiş, milletlerin daha ziyade gözleri açılmış olması ' lâzımgelen Yirminci asırda, âlemin şimdiye kadar görmediği canavar- casına bir umumi boğuşmadan sonra, ortaya atılan ve gene pek mübarek bir adamın eseri bulunan Wilson Principe'le-