1 Haziran 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 53
mür ve müştakkatımı kabül edelim, bu fazla ispirtoyu da yine makinele- rimizde kullanacağız, esasen İspirta şeker sanaylinde tali mauhsul olarak istihsal olunduğu için Hatca du böyle bir istimale imkân bahşedecektir. Elimizde Zaonguldak Ticaret Odasnın hu &eneki koöngresinde kömür tira- retinla inkişıfını temin maksadile iltihas ettiği kararların hulâsası ve bunda da memlekelte 10 - 15 beygirden fazla takutinki makinelerin kö- mürle tahriki hakkında bir kanun çıkarılması ve kömür sanuyiinin inki- şafı temennileri var. Doğrudan doğruya kömür yakın müakineler, yani bu- har türbin ve makineleri bu kadar küçük takatlara kadar iktisallı bir şe- kilde çalışabilirler mi? Bunda çok şüpheliyiz. Bizce Türkiye'de ve demir yol güzergâhlarında iktisadi olarak çalışabilmek için bir muharrik en az 100 beygir olabilir. Buhar tesşisatı hem fatla tesls sormuüyesi ister ve hem de randemanlı olmak İçin fasılasız çalışmayı İcap ettirir. Bu sebeple bu- har ancak vasat ve yüksek takutlar için iktişadidir. Doğrudan doğrauya dahillerinde kömür tozu yakarak İşliyecek makineler henüz bir idealdir- ler. Fakat buna mukabil büyük elektrik sanlrallarını kömütle İşleterek elektrik istihsali ve bu suretle en ufak matörleri dahi elektrikle işleterek kömürün vasıtalı olarak motlür mahruku halinec konulmasi bugünün en kabili hal çaresidir. Bu gebeple meselâ İstanbuV'un tramvaylarını kömür- le Eliyen vesatti nakliye olarak kabul edebiliriz. Bu şekil hal en kestirme bir yoldur. Bunun haricinde klun ufak takatlı nakil vasıtaları motörlerinin mayi mahruklarını kömür membamıa bağlamak kömür samnıyiinin ve banunla beraber demir, kimya, hurp sanayiinin tecssüs ve inkişafile yakından alâ- kadardır ki, biz er geç ve devlet elile bu kışım sun iylin teessüs ve inki- gaf etmek zarurelinde olduğuna kani hulanduğumuzdun müteakip Yyazı- larımızla bu hususu aydınlatmıga çalışacağız. Koza ispirte ve galre gçibi yardımcı vasıtalırın da mahruk siyasetimizde alması lâzım gelen verleri teshile ugraşacağız. Bu gün için memnumniyelle tesbit edeceğimiz bir nok- ta varsa v da; Türkive'mizin mahruk itibarile çok zengin ve çok müsanlt bultmuşu ve harive muhtaç kalmaktan vareste olabileceğidir.
