1 Haziran 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 50

'Teknik : Milli Mahrukat meselesi. "' Şevkiı İster uzvi ve adeli ikterse tabii veya mihaniki kuvvetler tarafından vücu- de getirilsin, her İş muayyen bir hararetin mahsulüdür. Bir ciş» mefhunu akla geldiği zaman derhal bir «hururetx mefhumuna intikal etmemiz na- sıl kabil ise bu itibarla memleketle bir «işm mes'elesi düşünmeden evvel de bir «hararctı ve onu tevlit eden bir amahruk» mes'elesini halletmiş bu- lunmaklığımız o0 kadar kabil ve hattâ zaruridir. Çünkü meselâ Türkiye'de yaşıyan, fokut kendisine lâzım olan harureti, yani gıdayı hep bu memle- ket haricinden alan, ekmeği Rusya'dan, eti Arjantin'den ve sütü Alman- ya'dan gelen bir insanla bu memleket arasında bir alıka bulmak, ona milli demck ne kadar mükkülse, hararetini hariçlen gelen malhruklardan temin eden ve yayet bir gün bu mahruk gelmesse durmaya, işlememeye malh- küm olan makineye ve ona dayanan sanayle de «millis adını vermek o kadar güçtür. Bu sebepledir ki harpsonrası dÜnvasında «milli puras amil- W sanayi» «milli iklişat» sozlerinin yanımda onlardan hiç te uşağı ulmi- yan bir söz de sık sık kuluklarımızı çarpıyot: Mili mahruk. Bu kelimenin içinde en ufak mutfak ocağından tulunuydu salan salaman - dırası, hararct makinesi, en hüyük Dizel motörü veya buhar türbinine ka- dar her çeşil cihazın kullandığı hararet malzemesi dahildir. Yani tekmil bu malsemenin muharrik kuvvetinin memleket iİçinden ve millet elile te- darik olunması harpsonrası memleketlerinin bir gayesi olmuştur. Biz de bu yazı ile kendi memleketimizde ve bu kaydın haricinde kalan yani mah- rukunu dışardan tedarik eden makine ve cihazlarımızın nasıl milli bir mahruka malik kılınmacı ican ettiğini tetkike calışacağır. Ve evvelâ şm- nu İşaret edeceğiz ki mahruku bizde yoklur diye yirminci asrm en büyük mücizesi olan motöre düşman olmak tamamile hizim zihniyetimiz hari- cindedir. Türkiye'ye motör, otamobhil, kamyon girmiştir, girecektir ve — girmeliiğr. Bunlar gayrimilli mahruk yaktığı için bize bâr oluyorsa onun mahruku- nu millileştiririz. Çünkü veni Türkiye'nin her şeyden evvel yeni teknikli ve ileriteknikli bir memleket olarak kurulması birim baş şıarımızdır. Türkiye mahrukat itibarile bir çok memleketlerin gıptasını eelp edecek kudar zengindir. Bunu iylce anlamak için makine mahruku olabilen mad- deleri yözden geçirelim : — Maden kömürü ve müştakkatı (Benzol, sintez benzin, naftalin, havagazı ve süire.) 5O