1 Haziran 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 52

bir ispirto sanayii kurmağa, bir benzol veya kömür işlle uğraşmaKÇır hele odun kömürü ve gazından medet ummuya kalkışmak tamamen bilüzum olur. O vakit bizim İçin en tabil ve bununla beraber iktisadi bir mahruk petrol ve müştakatıdır. Eğer bu imkân hasıl olamıyncak, meselâ petrol maüdeni bulunsa bile İktisndi ve mali sebepler altında daha usun seneler işletilemiyecekse © yaki! mahruk siyasetimizi daha başka sahalarda termerküz ettirmekliğimiz ve unu göre tedbirler al nleketimizin ve dünyanın bugünkü gidişine göre bir farz tesis olunan x«petrole idaresi biye petrol ma- mahruku olmak üzere ayrisâ maklığımız mer olmuştur. Binaenaleyh yeni deni bulmasa da yine müsmir İşler gürebilir. Hiç değike «şu ve şu yebep- lerden dolayı bu işten ümldinizi kesin» diyerek yarınki yolumuzun kat'i olarak alınmasına saik olmuş olur, Petrolu bir tarafa bırakınca bizim icin &n tabii ve milli mahruk maden kömürü ve linltlerimizdir. Bunlardan hem duğrudan doğruya yakılaralı buhar makineleri vasıtasile ve hem dea mayi ranhrukat istihrucı itiburilo istifnde edehiliriz. Çünkü bilhussa sonuncu hul bizsim demilr sanayilmizde, kimya sanaylimizle, milli müdafaa noktai nazarından meyasddı infilükiye ve v;rhirli yaz sanayiimizle sıkı sıkıya alâkadardır. Yanl bir demir sanayl, bir kinıya sanayil veya mevaddı intilâkiye sanayil kuracak nuyı>? O hal- de dalı.; ervel kömlirü cle alacağız Ve unun mayi mahruku kendiliğinden husüle gelecek. Şimd şehirlerimizdeki hava gazl teşislerinde olduğu gibi bu mayilerin tap- rak içerisnle akıp gilmesine müsaude etmezsek benzin ve benzolum yerini tutacak mayller de clde etmekliğimiz mümkün olacaktır. Kömür müstakatını milli mahruk yapacağız demek ispirto, odan ve odun gazındıan müzstağni kalacağız, aonları hiç baş yurmuyucağız demek geğildir. Bilâkis onların da ber birisinin kendilerina göre yapacakları işleri ve da.- ha randemanlı olucakları yerler vardır. Onları da oralarda kullanacağız. Fakat bunlar uncak istihsalleri ve kullanılmaları pek bariz iktisadi Talde- ler temin ediyorlarsa mevzuu bahsolacaklar, esuslı ve devletçe yapılacak yardımlar hep «milli mahruk» tahtına oturttuğumuz kömür ve müştakata bahzginde olması lâzım geleceklir. Bu noktayı İyi uıulamak için meselâ Mus- ya'yı betkik kâfidir. Rus'lar mükemmel petrol ve kömür membhbalarına ma- liktürler. Fakat bu hal onları Kafkasya'dan uxak ve ormanı pek mebrul yerlerde odunu makine muhruku olarak kullanmuıktlan alakoymuyor. Keza bizde de mebzul maden kömürü varken Guzianlep'deki elektrik san- tralı odun kömürile İşlemek ürzere tesis olunmuştur. Yol vasiyeti ve nak- liyat pahalılığı dölayısile bu santralın adün kömürile çalışması pek âlâ iktişadi olmuştur. Diğer bir çok yerlerde de bu hul uynen cari olahilir. İspirto işinin de buna benzer larafları vardır; Memleketimizde şeker sanayilnIn teessüs ve genişlemesi dolayısile bir ispir- to sanayü ve istihsalâtı da vücude gelmektedir. Bu bir taraflın şeker sa- nayiinin tutunmuası diğer taraftan milli malhsulden bir kısmının daha kıy- metlendirilmesi itibarile ikl kullı bir kârdır. Halbuki buralardan istihsal alunacak ispirteo günlük ihtiyacımızdan fazla kalacak İihruç ihtimali de çok az olduğunu göre bunu moutör muhruku olarak kullanmak bir Zaru- ret halini alucuklar, U halde milli mahruk olarak ister petrolu, islerse kö- 52