1 Haziran 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 18
Millet İktısadiyatı: Milli kurtuluş hareketleri ve Buhran. DBr. Vedat Nedim, Karl Marx, kapitalizmin talihini sınıf mücadelesine bağla: dı. Ona göre, sermayenin gittikçe artan merkezleşme hareketi ne- ticesinde, istihsalin de gittikçe cem'i bir mahiyet almasile istih- sal vasıtaları üzerindeki mülkiyetin şahsi kalması arasındaki tezat, nihayet bir gün patlak verecek ve kapitalizm, cem'i istih. sali temsil eden proletarya smifile istihsal vasıtalrı üzerindeki şahst mülkiyeti temsil eden burjuva sınıfı arasında gittikçe kes- kinleşen mücadelenin sonunda, prolatarya sinıfının diktatorası ile tasfiye edilerek, yeni bir anizamı âlem» -sosyalizm. teessüs edecek ve insanlık, «zaruretler dünyasından kurtulup hürriyet cihanına» kavuşacaktı. Karl Marx, bu tahmininde haklı çıkabilirdi, eğer bülün millet in- tisadiyatları aynı nisbette ve aynı zamanda onun tasavyvur et- tiği gibi inkişaf etmiş olsalardı. Halbuki Marx'ın mücerret ola- rak inkişaf seyrini önceden haber verdiği kapitalizm nizamı, ha- kikatte hiç bir vakit bütün millet iktisadiyatlarına şâmil, saf va mütecanisş bir mahiyet arzelmedi. Millet içinde sınıf farklılığı ile yaşıyan kapilalizm, cihan içinde sanayi ve ziraat memleketleri -metropol ve müstemleke- farklı- lığından kuvvet alarak serpildi. Avrupada kapitalizmin kuvvet kaynaklarından biri, amcle sınıfının iştismarı ise; diğer ve da- ha verimlisi de müstemleke milletlerinin istism Bu itibarla kapitalizmin talihini, sınmıf farklılığına bağlıyan va millet farklılığımı ikinci plâna atan Marxism, artık değil yalnız, millet farklılığından doğan milli kurtuluş hareketlerinin, hattâ kapitalişst memleketlerindeki sımıf farklılığımdan doğan sınıf mücadelelerinin bile izahına kâfi gelmemektedir. arı oldu. 18
