1 Mayıs 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 22
e EFS S Yukarıdaki misüllerimizde paranımn yalnız kıymet ölçülüğü ve mübadele yasıtalığı fonksiyonlarını nuzarı ilibare almıştık. Halbuki, paranım diğer fanksiyonlarının da para miktarma tesiri olmaktadır. Kredi muameleleri bu cümledendir. Kredide tediyal muayyen bir zaman sonraya bulik edilmiş olduğundan, pâra vazifesi gören madde kredi muamelesinin akdinde pi- yasada ispatı vücut etmez, Ancak İlfa zamatında urtaya çıkar, Binaenaleyn pisanın paraya olen ihtiyacı, yalnız emten, miktarı, fiyat seviyesi ve teda- yül sür'atile değil ayni zamanda kradi muamelelerile de taayyün etmektedir. Yalnız kredi, maküs istikametle yani pâranm miktarını azaltıcı istikumet- te tesirini gösterir. Yukariki misalimize ?00 Hrulık kredi muamelesini de Nâve edersek piyasanın ihtiyacı, 500 Hradan 300 liraya inmiş olur. Kredi muamelelerini K ile gösterdiğimizs takdirde formülümüz şu şekli alır: EFS - e » İ S K Piyasada her an, vaktile aktaedilmiş kredi muameleleri İifa olunur. Mese A bir sene evvel bir milyon Hralık bir kredi muamelesi yapılmıştır. O zu- mun piyusudı. paranın miktarını azaltmış olan bu muamelc, bir sene san- ra itfa için mütemmim paraya lüzüm gösterir, Binaenaleyh tediye saman- larında piyasanın parava ihtiyacı artmaktadır. Vine yukariki misalimizi alizlim. Misallmizde piyasının ihtiyacı son olarak 300 lira idi, Evyelce ya- pılmış bir kredi muamelesinden doluyı, itfu zamanında plyasaya daha 300 Uranın geldizini kabul edersek, piyasada para miktarının G00 liraya çık- tığını görürüz. Evvelce yaplimiş kredi muamelelerinin itfâ zamanı pivya- saya avdet eden tediye vasıtalarını T İle gösterirsek, düsturumuza şyu şek- H vermiş oluruz: Fakat piyasada amtea mühadelesile alâkadar olmıyan vergiler, faiz tedi- yatı, ikramiyoloer, pirimler ilh... gibi bir taraflı daha bir çok tediyat icrax edilmektedir. Bu tediyeleri V ile güslerelim: RES' P ——— S Piyasadı. birbirlerine karşı alacaklı ve borçlu olan kimseler, ekseriyetle hesaplarını takas suretile kapatırlar. Binacnıleyl takasta parn maddesi piyatada ikpatı vücut etmeden dahi mübadele cerevan etmektedir. Takas muamelelecri de püra miklarına maküs istikamette tesir eder. Takası A le ifade edelim: EFS' Ş” —K TAV—A P r 1 S - - B * » Aik be b — t n A Üüi A Ş H, b ee e e
