1 Mayıs 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 15

Millet İktisndivatı : A İSEAL UA D Kazançlı istihsal seferberliği, Dr. Vedat Nedim Dış pazarlarımız daralıyor. Bunun sebebini sadece mahut buh- rana bağlamak doğru değildir. Normal zamanlarda bile dış pa- zarların sürüm şartlarına kendilerini uyduramıyan milletler, ci- han ticaretindeki paylarının gittikçe azalmasını görmeğe mah- kümdurlar. Nerde kaldı ki, cihan iktisadiyatında bir bünye inkı- lâbının ifadesinden başka bir şey olmıyan bu buhran yıllarında, milletler arası ticaret şarlları çok daha çetinleşti. Bugün artık, devletlerin kendi aralarmda tespit ettikleri klering, kontenjan, takas çerçeveleri dahilinde serbest ticaretten bahsolunabilir mi? Fakat bütün bu müdahale tertibatı içinde bile, ücaret yine ser- besttir. İşte cihan — iktisadiyatındaki bünye inkılâbı henüz yeni muvazenesini bulamadığı ve henüz bir arastırma ve kaos devresini yaşadığı içindir ki, böyle melez bir Hcaret sistemi de kör topal sürüklenip gidiyor. Normal zamanlarda bile, cihan ticaret şartlarına intibak edeme- miş bir istihsal ve ticaret makinecsine malik bulunmaniın seyyle- sini çeken Türkiyenin bu kaos devresini sıkıntısız geçirmesinin imkânı var mıdır? Bu itibarla bizde dış ticaret davası ne kendi başına, ne de sadece cihan buhranına bağlı bir dava değil, her şeyden önce milli iktisat davamızın bütünlüğü içinde bir parça- dır. Bir zamanlar, buhranın geçici olduğuma ve talebin tekrar arta- cağıma ve dolayısile fiatların tekrar yükseleceğine inananlar, beş senedir umduklarının bir türlü tahakkuk etmediğini görünce, şimdi de yeisli bir teyekkülle, buhran fiatlarına intibak lüzu- mundan dem vuruyorlar. Buhran fiatlarına intibak etmek ne demektir? Bugünkü şartlar altında maliyet fiatını bile korumıyan buhran fiatlarına intibak etmek demek, müstahsilin pazardan satıcı ve alıcı olarak gittik- çe çekilmesi, kredi müesseselerinin hattâ tefecilerin bile müş- 15