1 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
BÎR ŞAHESER Bugün çıkan Yedigüne cidden bir şaheser diyebilırsiniz. Göz karnaşoncı güzelliğine hayran olacaksimz. Yedigün bn sayısına ilive olarak merhnm Kemalettin Sami Paşatablosunu takdim etmektedir. umhuri .' NO. 3 5 8 5 Telgraf ve mektup adresl: Cumhunyet. Istanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 24t> heyeti: 24298, Idare ve matbaa kısmile Hayat \nsiklopedisi Sall I Nl&yiS 1934 nın Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290. Tahrir Matbaacıhk ve Neşriyat Şirketi, 24299 inci cüzü çıktı Millî ve beynelmilel Iktısat hareketleri imali Amerika Birleşik Cum • huriyetleri Reisi M. Ruzvelt, daha vazife başına geçmeden üünyanın salahım beynelmilel ikbsa • dî münasebetlerin artmasında bulmuş ve hatta ba maksatla cihan iktısat konferansımn toplanmasma daha zîyade kendisi sebep olmustu. Londrada toplanmıs olan bu konferansın akametel nğramıs olduğu malumdur. Bu akametî de gene en ziyade M. Ruzvelt îhzar etti denilebilir. Çünkii konferanstan ev vel dolarm krymeti bililtizam duşürül • mek suretile ortaya bötün millî para • larm kıymetlermi alâkadar eden gayet çetm bir mesele çıkanlmışh. Londra iktısat konferansmdanberi bütün dün yanın iktısat işleri büyük düzelme emareleri gostermemiştir. Çanakkale harbine iştirak eden Ingilizler [Bugün Başvekil Ismet Paşa Hz. Ie be 700 kisilik "kafile dün raber şehrimizi teşrif buyuruyorlar Reisicumhur Hazretleri Vali Bey dün geldi Esnaf Bankası için Mecliste izahat verecek Muhittin Bey, Tramvay Şirketinin aldığı fazla r>araların iadesî kajrarlaştıgını söylüyor Belediyeye ait işleri takip icin An karaya gitmiş olan Vali Muhittin Bey dün şehrimize dönmüştür. Muhittin Bey avdetinde eksprese binmemiş, saat yanmda Haydarpaşaya gelen muhtelit katarla gelmiştir. Kendisinin avdet ede ceğini haber alan beleriye erkânile Vali ve belediye muavinleri istikbal için Hay darpasa ganna giimi^ierdir. Bu me • yanda Şehîr Meclisi azasından Musta fa Bey de vardı. Maamafih Muhittin Beyin bu treni intihap etmesi diğer e hibbasımn istikbale gitmesîne mâni teşkil etmistir. Vali Bey kendisini karşılı • yanlarla birlikte vapura binerek tstan bula geçmiş ve Köprüden Vali Konağına gitmiş, bir müddet istirahatten sonra aksamüzerine doğru Vilâyete gelmiştir. Muhittin Bey Vilâyetfe meşgul olmnş, ve kendisini ziyaret eden Müddeiumumî Kenan Beyle görüsmü^tür. Kenan Bey uzun müddet Muhittin Be • yin yanında kalmıştır. Bu esnada gazeteciier, muhtelif meseleler ve bu meyanda Esnaf Bankası işi hakkında Muhittin Beyin mütalea Ankara 30 (A.A.) Reisicumhur Hazretleri refakatlerinde Baş vekil Paşa Hazretleri olduğu halde bu sabah kısa bir seyahat için 'Istanbula hareket buyurmuşlardır. Çanakkaleye geld* iktısat Vekilinin faaligeti Dolarm kıymeti düşmüş olmasi sa • yesinde Amerikada husule gelen nisbî ve mahallî salahın beynebnOel iktısat hareketlerinde oynamış olacağı rol böyük değfldir. Ucuz dolar Amerika çiftFraiüız Jenerali Guro Çanakkaledek. çilermm borçlarmı azaltmıs ve eşya fiIngiliz mezarltklarma çelenk atlerini orada bir parça kıymetlendir • koyarken miştir. Dahildeki bu kıymet fazlan Çanakk*le 30 (A.A.) Gelibomakus bir tesirle harioe nisbetle ucuz • lu yarım adası harp mezarlıklarmı luk şeklinde tecelli ettiğinden belki A • ziyaret etmek üzere gelmelerine inmerikan ihracat hareketlermde de az tizar edilen Ingiliz muhariplerînden çok faaliyet göriilmüstür. Fakat toplanmütesekkil 700 kisilik bir seyyah mış servet üzerinde fedakârhk yapıl kafilesi bu sabah tngiliz bandıralı mak suretile meydana çıkanlan bu habir vapurla gelmişlerd'ir. Heyet Vali reket ve faaliyetm dolar fiatinden ve • beym riyasetinde Belediye reis verilmif bir nevi prhne istinat etmiş oldu* kilile Vilâyet halkından 10 zat • ğu ve nihayet bu yolda ihtiyar edilmiş tan mürekkep heyet tarafından karaılanmıstır. Seyyah kafilesi Kilya fedakârhk hududile mahdut kalacağı limanından doğruca harp mezarlıkhicbir gözden kaçamaz. Arayerde mö • larını ziyarete gitmistir. badele vasıtahğından müstakar bir kıyÇanakkale 30 (Hususî) Ç a met ifade etmesi lâzun gelen para mefnakkale mezarlıklarmı ziyarete humunun bütün bütün seyyal ve âdeta gelen 750 eski tngiliz muharibi aravarhğile yokluğu bir sayılmağa meyyal •mda 10 tane jeneral vardır. bir mahiyet almağa doğru gitmesinde • Bunlar evveli 30 küçük mezar k : tehlikc daha ziyade tebaruz etmiş lığı, müteakıben büyük abidelerin oiuyor. ö y l e ki gün geçtikçe parayı bulunduğu yerleri gezdiler. Mera • yeniden yeniye tarif etmek ihtiyacı hânm yaptılar. Mezarlara gelincik çisıl olmaktadır. Filhakika sabit bir kıy çeklerinden yapılmış çelenler koy. meti haiz olmadıkça parayı muayyen /• Barikan Galata şvbesinm ltaşadmda tktttat Vekili natkunn mâylerke, dular. ve sabit bir tarifle ifadeye imkân ba • Seyyablar persembe günü tstansağda Celâl Bey kordelâyt kenyor [X iaaretü zat Galata fubeti bula gidecek, Gazi abideeine meramüdürü Şakir Beydir~\ simle çelenk kpyacaklard'ır. Bu meyanda, Bksmuh/ırririmiz Yunus tş Bankannın Galata şubesinin kü • Malum olduğu Ux»r« mübadele vasıtaNadi, 1» Bankası meclisi idare re • şat merasimi dün s«at on birde Banka sı olan paraya evvelce iddihar olunmup isi Mahmut, Hasan, Kıbç Ali braası olarak seçilmiş olan sabık Millî sây nazarile bakabiliyorduk. Bu tarife Süreyya, Mithat, Cevat Abbas, TaySigorta kumpanyasuun bulunduğu binazaran herkes kendi çalısmasmın neyare Cemiyeti reisi Fuat, Osman zade ticelerini mübadele ediyor demekti, nada İktısat Vekilimiz Celâl Bey ta Hamdi, Nuri, Sabri, Hakkı Tarık Beyve bu tarifte para çalışma miktannı rahndan yapıbnıstır. Resmi küsatta (Mabadi beşind tahifede) ifade eden bir bono demekti. Nazari iki yüzü mütecaviz davetli vardı. yeye göre çalısanlar bu çalışmalaruun bonolarnu hergün tamamen sarfetmi • Dün aksam tam saat yirmiyi çeyyerek bir kısmmı ımişkül günler için rek geçe bütün sehirde hissedilen bir kenara koyuyorlardı. Tasarruf edlkuvvetlice bir zelzele olmustur. Bu bususta malumat almak üzere Ralen bonolann mecmuu da para serve • sataneye müracaat ettik. Henüz zeltini teşkil ediyordu. Bu tarifin bir ba • zele hakkmda tetkikat yapılmadı kikat gibi telâkki olunabildiği zaman • ğraı, sarsıntının neden ileri ve hanlar olmustur. Bilhassa para kıymetinhı gi istikametten geldiğine dair ancak sabit olduğu zamanlarda ve mekân • bugün malumat verilebileceği, ce larda. Fakat vakta ki para kıymetlerinvabını aldık. de temevvüçler hâsıl olmağa başlamış ~ Mükemmel bir sismoğraf aletile ve en son defa en büyük mikyas Amede techiz edilmiş olan RasatanemiAnkara 30 (A. rikada görüldüğü vechile paranm kıy zin zelzeleyi bir gün sonra tesbit A.)B. M. Mecmeti bililtizam düşürülmeğe gidilmiş • edebilecek vaziyette oluşuna doğ . lisi bugün reis rir, paranm eski tarife nazaran haiz olru»u ya hayret ettik. vekili Esat Be • duğu bono mahiyeti berhava olm»k yin reisliği altıntehlikesine maruz kalmıştır. Hâdisenin da toplanarak bütün dünya efkârmda bu istikamet • Moskova 30 (A.A.) Dün sivil 1933 bütçesinin ]e hasıl ettiği kargaşalık bile elbette hava filosu heyeti merkeziye reisi muhtelif fasıl ve dunya nizammı düzeltecek değil, belM. Unşliht tarafından Türk askerî maddelerind e n ki daha ziyade bozac?k bir âmildîr. misafirler şerefine bir kabul resmi 976 bin 196 liHerhalde mübadele vasıtasınm millî tertip edilmîftir. Emin Paşa riyase • : ranın tenzil ed 7 olduğu kadar beynelmilel vaziyetinde tindeki askerî heyet azalarUe Celâl de istikrar sartı lâbüttür. Yoksa insan ce lerek 958 bin 1' Beyin riyasetindeki tayyare zabit miyetinin temelinden sarsılacpğına füp»UT liranm aynı Hasan Fehmi B. Ziya Gevher B. Refik Şevket B. leri ve hariciye, harbiye, bahriye ve Divanı Muhasebat kanununun müza he yoktur. Dikkate sayandır ki para sene bütçesi fasd ve maddelerine diğer komiserlikler ricalinin istirak keresine geçilmiştir. kıymetinm anormal şekilleri beynelmiilâvesi ve 17 bin liranın da yeni aettiği bu kabul resminde Unşliht ile lel iktısadî hareketleri aynen esya müMaliye encümeni reisi Hasan Fehmi çılan tortiplere konulması hakkınTürk misafirler arasında nutuklar badelesi şeklinde bir nevi iptidaî tramBey heyeti umumiyenin tasvibine ar daki kanunu müstaceliyet kararile teati olunmuştur. Evvelki akşam paya irca eylemektedir. Mületler har zedilen lâyihanın Millet Meclisi encötatvip etmistir. Türk misafhIeır büyük tiyatroda ta puslayı şaşırmıs vaziyetten hâlâ kurmenlerinin her biri tarafından ayn ayn Karmen operası temsilifi'fle bulun Divanı Muhasebat lâyihası tulamamışlarsa bunun en baslı sebebi (Mabadi S inci aahifede) muşlardrr. Emîn Paşa dün Kızılocdu Bundan sonra ruznamede bulunan şüphesiz mübadele vasıtası üzerindeki mmmmıııııııımuıı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııın merkez evhü ziyaret etmistir» anlasamamazlrklarıdır. Her millet kenbet v e mübadeleleri biran evvel yeni ça daraldı. Yeryüzüne değil, arzı mu di millî vaziyetine gittikçe daha sıkı yaden tabiî yollanna dökmeğe çalışmazhit havayi nesimiye bile sığmam?k is pısmağa gittikçe vaziyet daha muşkül ollarsa bu hâdiseyi, bilmiyoruz ne gibi tiyen şimdiki insanları evlerine ve köymakta ve her millet daha ziyade bat kaba v e kalrr tokatlsrla, tabiat denıhlerine hapsetmek mümkün müdiir? maktadır. d e edebilir. Biz deriz ki beynelmilel fnsanlığın gidiş sekli ihtilâtın daha münasebet v e mübadeleyi kolaylaşhr ziyade artması yolundadır: Dahilde ve Dunyanın içmde yüxdüğü müfkülâta mıyan her hareket gayritabiidir, v e bihariçte. Insanların şimdiki gayretleri şimdiki gidislerle de çare bulunabilir, naenaleyh sonsuz v e zararlıdır. En akuise bunun aksinedir. Her millet hergün eğer her mflleti kendi kabuğuna çekil h milletler beynelmilel münasebet v e hudutlarma daha yüksek duvarlar yükmis bir kaplumbağa haline irca etmek mübadeleyi kolayîaştıranlar olacakhr. seltiyor. Eğer mübadelenin arlması bir bir çare ise. Bizhn Amerikayı bilmediHer tedb'r ancak ihtiyaç haddile mahzanıretse bununla muaraza bir mantıkğhniz, tngilterenin Hindistanı tannna • dut olmak lâzımdır. Ya yanlış takdir sızhk değil midir? Herkes heryeregitdığı bhr zaman vardı, ve o zaman mil veya iltizamî roübalâğa ile bu kaide mek istiyor, fakat kimsenin kendisme letler arasında uzun büyük mubade • yi ihlâl edenler yalnız ziyan görebilir gelmesine razı olmıyor. Her millet boyleler zarurî bir ihtiyaç değıidi. Tekrar ler, kâr değil. le düsününce umumî manzaranın bir o hayata dönmekliğimiz mümkün mü? Kendi memleketimize tavsiyemiz hezeyan sekli arzetmesinden daha tabiî Jül Vernra seksen günde yapılmasım kendi k^buğumuza çekîlmekte müba ne olabilir? bir harika saydığı devriâlemi şimdiki Iâğaya düşmemektir. Eğer ins'nlar bu hezeyan şekVnden insanlar sekiz on güne indirmiş bulu Mezun YUNUS NADl makulâta dönerek beynelmilel münasemıyorlar. Küreiarz bu itibarla daraldık Celâl Bey dün lş Bankası Galata Şubesini açtı Vekil Bey küşat resminden sonra yumurta, liman, afyon, süngercilik işlerile meşgul $ehir Mecluinde Etnaf Bankanna dair izahat verecek o/an Vali ve Belediye reiti Muhittin Bey sını almak üzere Vflâyat makamuıda beklemekte idiler. Uzun süren bu mö * (Mabadi beşinci aahifede) Avusturyada faşist rejimi resmen teessüs etti Parlâmento dün kendi kendisini feshetti, yeni teşkilâtı esasiye kanunu kabul olundu Dünkü zelzele Şehrimizde kuvvetlice bir hareketiarz oldu Divanı Muhasebat için yapıl an kanun lâyihası Meclis lâyihayı müzakere etmeğe başladı, dünkü içtima hararetli oldu Avtutnrya Basvekili M. Dolfaa ve Viyana belediye dairen Bu yeni Faşist hükumetile Avrupanın ortasında Şimaldeni zinden Akdenize kadar uzanan bir Fasist teddi vücude gelmiş oluyor. Avusturyanın yeni kanunu esa sisi hazırlanmış ve muhteviyatı res Moskovadaki Askerî Heyetimiz J mî bir tebliğle neşredilmiştir. Bu kanunu esasi Avrupada yeni bir faşist hükumetmin kurulduğunu ispat ediyor. Yeni faşist hükumetinin gene faşist olan Italya ile hemhu dut olmasi, geçenlerde Romada hnzalanan siyasî ve iktısadî protokol larta iki hükumet arasında sıkı bir teşriki mesai tesis edilmesi Viyanada nesrolunan kanunu esasiye ayn (Mabadi beşinci aahifede) Dün Harbiyeye 500 genç daha iltihak etti » Kuleli mezunlarmın Harbiyeye geçişleri münasebetile mektepte merasim yapıldı Kuleli Askerî lisesini bitiren 500 efendinm Harbiyeye gecmeleri miir.n sebetile dün mektepte merasim yapıl mıştıf. Merasimde Istanbul Merkez Kumandanı Fehmi Paşa ile birçok paşalar, zabitan, hükumet, fırka erkânı ve talebe veüleri bulunmuştur. Davetliler mektebin seref salonunla (Mabadi altıncı aahifede) çıkan $00 genç talebeden bir grup.
