wt Milli kurtuluş devletçiliği. İsmail Husrev. Genç sınayİ menfaatlerinin eski rejime karşı açlığı mücadelede tabii haklar nazariyesi, liberalizm ilh, nusıl birer fikri silüh oldularsa, amele gnıfının kapilalist cemiyoto karşı olan muhalcfetinde sosyalist nnsuriye- ler de ayni rolü oynamıştır. Foerdiyetçilik, liberalizm, genç sanayi menfeate larinla her işe müdahale eden <İİskal devletciliğer karşı ideolojik bir re- aksiyonidi. Sosyalizm ise, kül hulinde hütün kapitalisi iktisat sisteminin bir reaksiyonu, bu rejimi rcd ve inkâr eden bir fikir ve cemiyet hureketi olarak meydana çıktı. Narks'de ilmi kemalini bulan sosyalirmin hurekelt noktası, Sermayt- dar farafından istismar olunan umele — sınıfınmı menfeatleridir. Sosya- lizmde güye, insanların insanlar tarafınmdan islismarına dayan kapitalist ukzumı yıkarak şahsi mülkiyeti tasfiye elmek ve bu surcile SINIİSIZ 805- yalist eamiyeti kurmukür. Bu gayeve yarmak İçin proletaryanın bir inkı- p hareketile sermayedarları devirerek devlet cihazını elinc ulması is- tonmelledir. Proletarya hükimiyete geçince devlet kuyvetinden burjua sınıfını İmha etmek ve sosyalizmi kurmuk için istlfade edecektir. İleride sınıflar kalkınca devletin de kendiliğinden tasfiyeye uğrayacafı iddia ddunmuktadır. Marx, komünisi manifistinde prolelarya devleli bakkında söyle divor: sAÂmele inkılâhınım ilk adımı, praletaryarın Lâkim sırılf üe- recesine yükselmesi olmecakrır. Proletarya siyast hâkimiyetten, buzjuuzsi nin elinden bütün sermayeyi istirdat etmek, süy aletlerini devletin, yani bhükim sımf halinde orgeanise olmuş proletaryanın elinde temerkün attir- mak va mümkün olduğu kadar sür'atle istihsal kuyvetlerini tazyit etmek maksadile islifade cdet», Binacnaleyli Mimc'a göre yosyalist devlet, hükim sınıf halinde proletaryanın mevkii iktidara gelmesidir. Proleluryvanın hâ- kimiyeti, inkılâpçı bir sınıf diktatörlüğü şeklinde tecelli eder. Marx, 18175 senesinde Alman sosyul-demokratlarının Gota kongresinde kabul ettikleri programı tenkit ederken diktatoranın mahiyeti bukkında söyle diyor: «Kapitalist cemiyetle sosyalis! vemiyet arasında, Di cemiyol şekillerinden birinin diğerine İnkılâpçı istihalesinir. vuku bulduğu vir intikal salhası yardır. Bu siyasi, intikal devrinde Gevlet, mkılâpçı proletaryanın dikta- zorasımdan büaske bir sey ulumaz>. Marx, 5 marl 1852 da Waydemayer'e yazdığı bir mektapta yine prolelarya diktatorası hakkında şunları söylü- yor: *Şahaıma gelince, mnasır cemiyelle gınıfların mevtudiyeatini ve buü- ların birbirlerile mücadelesini keşfetmek Hizmeti bana ait değil den evvel burjua — tarihçileri, bu sınıfların mücadelesin!in tarihi inkişafı- 23