1 Temmuz 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 12

Biz bir emten cemiyetinde yaşıyoruz. Yani şimdi içinde yuşadığımız cemi- yoette istihsal bilhassn mübadele maksadile yapılmaktadır ve mahsul xem- tea» yani mübuadeleye tahsis olunan mata vasfını haizdir. O halde her emteanın bir ekıymetsi vardır. Ve bu kıymet, emtenda mün- demiç olan diğer bir xmata»k yani anmele gücüsdür. Çünkü muasır ecmi- yette nmele gücü de alınır, gatılabiliyor. $u halde o da bir matadır. Önun da kıymeti, bir matamn istihsaline aarfolunan umele kuvvetinin Lelâfisi İçin zaruri aolan emteanın kiymeti ilc ölçülür. Binaenaleyh amele gücü, «omteâa kıymetinin asıl unsurudur. Rikardo'da esaslı bBir Şekilde işlenen bu Zikir, yahut (sây kıymeti nazari- yosi) Marx'ta gayet geniş bir inkişafa marhar oluyor. Marx'a göre amelenin sermayedar hesabına bezel ettiği sâyi iki kısma ayır- mak Hzımdır: 1 — Zaruri siy 2 — Fazla sâry. Amelenin yevmiye vasıtasile bedeli kendisşine ödenen sây, onun xaruri sâ- yidir, Ve bu miktar sâyin yürallğı kıymet zaruri kiymettir. Malbuki onun sâyi valrız bundun ibaret değildir. Sermayedar hesabıma ekârs şeklinde kalan, yani sermayedarın bütün masraflırı çıklıklın sonra onun sali kü- rını teşkil eden diğer bir kısım süy vardır ki bu sâyin bedeli ameleye öden- miyor ve sermayedarın sermaye terakümünü teşkil cdiyor. Şu bulde ser- maye terakümü «sermayelestirilmiş bir Faxla kıymete demektir vea hu &er- maveleştirilmiş fuxla kiymet, amelenin İstismar edilmiş hakkıdır. Şu halde sermayedar cemiyetinde sınıf mücudelesi, muharrik küvvetini buradan a- liyor. Ve binacnaleyh bir cemiyetle fazla sâyin yarattığı kıymet bir fazla kıymeltlir, Bu fazla kıymet ise bütün sermaye terakümünün ve dolavıslle muasır cemiyette göze çarpan, bülün nemuların ve terakkilerin aslıdır. Binnenaleyh Muarx'la süy-kiymel narzariyesi (yahut emtea kiymetin münha- sıran ümele gücünden ibaret olduğu) ve fazla kıymet narzariyesi (yani a- melenin bir kısım kârının kapitalist laralından benimsendiği) onun bü- tün siyasi iklisadının hareket noktas:dır. Bu kıymet mefhumunu daha ilk adımda Marx, cemiyetin içtimal bünyesinin bir teşahhusu şeklinde almuk- la, onu sadece bir iktisadi ye teknik ümili ulmaklan çıkararak onu İçli- mai bir mahiyet varmiş ve kıymeti kendisinin bütün içtimal prensipleri- nin de eşası ve mihver! haline getirmiştir. Marx, iklisadi mexzhebinin ilk nazari esasşlarını (iktisat siyasetinin tenki- Adb) İsmlle «1857> de nesrettiği kitapta ve daha sonra da (kapitul) isimli eserinde topludı. Bilühare dört büyük cill tutan bu eserin, Marx'ın haya- tında ancak birinci cildi neşrolımahildi. Bu ciltlerde emteanın ve para- nın (çünkü Marx'a göre para da bir emteadan başka bir şey değildir), ser- müyenin ve sermaye terakümünün, loprak ranlanın, temerküzün ve ken- di zamanında kabili iâğrak olan bütün iktisat hâdiseleriin kendisine göre sırrı şerh ve İzalhı olunmuştur. Maamafih Marx'ın bütün bu iktisadi mez- hebini sadece üç esasa iİrea etmek te kabildir: İ — Kıymet nazariyesi, 2 — Fazla kıymet nazariyesi, 3 — Sermaye terakümü nazariyesi (1). (1) A. Paperri'den. 12