1 Mayıs 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 54

meltüün $ GZ 1/2 na ve bakiyeye de hiasedar sıfatile üçte bir suretinde işticak ederek kârın cem'an ©6 75 ine ortaktır. Yalnız madenin istihsalinden hükümetin temin edeceği istifade hattın tesisat masrafını yani istikrazı ödemeye kâfj geleceği gibi hallın inşası yalnız madenin ihracını teshil etmekle kalmayıp Şark Vilâyetlerimizin hir ân evvel demiryolları ile çenberlenmesini de temin edecektir. İSTİKRAZA KAYIY OLUNACAK HALKIN ELDE EDECEĞİ MENAFİ Yeni istihraz tahvillerini şa 4 noktadan beraberce tetkik edelim: | — Tahvillerin sağlamlığı, 2 — Tahvillerin sür'atle paraya tehdil edilebilme kabiliyati. 8 — Tahvillerin hakik? geliri. 4 — Tahvilleri diğer menafii. T Tahvillerin sağlamlığı Memlekelimizin en sağlam ve en ömürlü müessesesinden kat kat daha sağlam ve & ü hir mübvbsarse vardır ki o da Dovlettir. Hudutlarımız dahilinde her teşebbüs, bir gün borcunu ödeyemiyecek hale gelebilir fakat Dovlet her halde bu hale herkezten sanra gelir. Tedavülde bulunan paramızın, banknotların garantişi Devlet sözü ve imzaşıdır. (Hiç değilse Merkez bankasının grantisi inzimam ctliği la- rihe kadar). İşte yeni dahili istikraz tahvilâtının da garantisi aynı s0x ve imzalardıc. Eşki istikrazlarda olduğu gibi Cümhuriyet hükümetimiz bu sefor de muayyen bir varidatı istikcaza teminat olarak göstermek ihtiyacını his- setmemişlir bile, Yukarıda arzattiğim pibi Ergani madeni varidaltı bu iştikrazı bir kaç dela ödeyecek vaziyettedir. Fakat Cümhuriyet hükü- metimiz teminatlı kredi aramak devresinden çoktan çıkmış bugün ken- disine açık kredi verilebilen bir varlık haline gelmiştir. D Tahvillerin sür'atle paraya tebdil edilebilmek kahiliyeti Banknot kadar sağlam olucak bu kâğıt, memleket içinde banknottan sonya en sür'atle tedavül edebilecek bir kıymet olncaktır. a) Bu istikrazın 12.000.000 liralık yani 600.000 adet kadar mühim bir 'ruîkd.,ırdı olması ve Barsaya mukayyet bulunması, kupürlerin 20 lira kadar küçük meblâğlardan müleşekkil bulunması her zaman alıcı ve satıcı bulunacağının delilidir. b)_h?e'kcz Bankası muhtelif bankalara, mevzuu bahis tahvilât muka- bilinde avana verebileceğinden, bilumum bankalar, bu 1ahvilâtı elin: ıl<:n cıka_rmak ileyeocek olan sahiplerimin tabit müsterisi olacakluardır. Binaenaleyh hamiline muharırcr olan bu tabvilleri B;ır.'.a fiatı üzerinden elden çıkararak nakte tahvil etmek her zaman için beş on dakika zar- fiında yapılabilecek 'bir is olacaktır. I Tahvillerin hakiki geliri 3_0 uı.--ıjn:nrı)_ıın.e kadar 85 liraya satışa çıkarılmış olan 100 liralık tah v;lleıî * 5faiz ile ve vasati ikramiye geliri de $ 2 olarak hesap edilmiş o 'İfsun_dau_ Şo 7,4 lü bir plasmandır. İkramiyc kale alınmazsa vine ve“ nevi gelir 9p 5,25 den fazladır. n 5d