1 Mayıs 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 27

2 — Ticaret ve hesabet muvazenelerinin acık vermesiniz Eski ihracat fazlalıkları yerine emtia ithalalı fazlalıkları; ve o derece yüksek faz talıklar hi bunların neticesi olarak yalrız #tcaret değil aynı zamanda hesap Mmuvazenesinde dahi aleyhte bir farkın bulunması; 8 — Kiıymetli maden bakımından fakir memleketler doğru, harptan ev- velki müuvazeneyi temine müteveccih bir altın muhacereti; Huhikhatte ise, I — Müttehidei Amerika'da mahsus: derecede bir Fial yühsehliği olma mıştır. Fiatlar 150 müştresi etrafında nisbeten dalçalanmalardan son- ra 1920 ve 1927 devresinde altın akınından yani 1919 - 7920 der evvele nazaran dahu uşağı kalmıştır. 2 — Ne ticaret vte ne de hesohat müvazeneci; pasif olmuştur. Bazı istis- nalarla ihrucal fazlalıkları davcam etmistir. 3 — 1920 ortasına kadar Amerika'dan basku memlekaetlere doöğrü bir altın akını olmamıştır. Bumur aks'ne olarak 1920 den 1927 ortasına ka- dar (1925 müstesna) her sene safi bir altın ithalâtı fazlalığı olmuş ve bu altınlar eskiden mevcullara inzimam etmiştir» (* ). Bu vakıalar altın m'kdarı ile fiallar ve diğer ikitsadi hareketler arasın- da bir münasebetin olmadığını görctererek kammiyet nazariyesini tek zİp etmektedir. Mamafih vakıalarla tekıip edilmekte olmalarına rağ mun kemmiyetçiler bu açık hakikati, altının Amerika'da sterilize edil- miş olduğuna yani gayci müsmir bir hala getirilmiş bulunduğuna atfe- derek inkâr etmek istiyorlar, Halbuki bu iddiaları da vakıalara uymıyor. Amerika'da Federal bankaları ilk zamanlar fevykalâde tehacilm pgöste- ren altının ancsmal bir kredi cnflasyonu doğurmaması için hakikaten altınları piyasadan çekmisler ve sun'i bir altnı fikdanı tevlit etmişlerdi. Fakat buna rağmen Amerika'da kradi farkalâda genişlemisli. «Ba #ttira 1921 den 1927 senesinin en yüksek kanjonktür kademesine kadar vu- sarlak hesapla Yo 2 Ö tezayül ettiki halde kredinin saltın esası> ancak Go 14 yükselmişti, Diğer memlehetlerde de hadiseler aynı sekilde ce- reyan elmizli, Kredi, islinat etmesi lazim geldiği altın esasına nazaran çak genişlemizti, 1913 den 1928 senesine kadar dünyanın altırı mevcudu 41 milyar marktan 47 1/2 milyarı cıkmış yani yuvarlak hesapla yüzde 15 artmış olduğu halde dünyanın tediye vasıtaları mevcudu yu mikdar- lar dahilinde tezaylit etmişti: 1913 1925 Mrd. Mark Mrd. Mark Altın tedavülü 14.1 8.1 Bankınot tedavülü 32.9 68.- Moerkez bankalarındaki mevduat B.1 22.7 Banka mevduatı j 189.B 283.6 Görülüyar hi tediye vasıtaları herolen sonra iki nusli arfmuşfır_. F_akat bu artış, para tedavülünün islinat eftiği altına nararan 78 n.ııfh bir fe: zayüdü ifade eder. Binaenaleyh bu vakhıalar : fiat hareketlerini para, cı- (*) Prof. A, Allolioo. L'or et sa distribution muncdlüle. V. 17-10, 1932.