1 Mayıs 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 52
haiz olan yeni istikrazın Borsada kıymeti ilibariyesi f»fvılııîuılc .muamı-lr- göreceği yani 20 liralığın 20 liradan yukarı muamele güreceği muhak- kaktır. 2 — FEVZİPAŞA - DİYARBEKİR DEMİRYOLU İSTİKKAZINDAN BEKLENİLEN İKTİSADİ MENFAATLARDAN EN MÜHİMMİ ERGA- NI MADENİNİN İNKİSAFIDIR. Mevzuu bahis hattın inşasında memleketimiz üiçin beklenilen fevnit ma- yanında en mühimleri: a) Memleketimizin en münbit Şark avalarının birer zahire anbarı ha- line gelebilmesi, b) Memleketimizin müdafaası noktasından pek mühim olan demiryo- lu şebekemizin bir mikdar daha teksif edilehilmesi, €) Zengin bir bakır madeni olan Ergani madeninin işletilmesinin temi- nidir. Ergani madeninin bakır madenleri arasındaki mevkii Dünya bukır islihsali ve bakır hatları, Milâttan binlerce sene evveldenberi istihsal ve istimal edilen bakırın son senelerdeki Ciat ve istihsal temevvücleri şöyle olmuştur: Seneler 'Ton fiatı İstihsal £, ÜFT Tom 1927 » 55 1.530.000 1928 » 63 1.720.000 1929 » 75 1.9830.000 1930 » 54 1.590.000 1931 » 38 1.360.000 1932 » 31 Şimdi » S0 1891 den 1914 harbi umumi iptidalarına kadar senevi istihsal 300,000 tondan 1,5 milyon tona kudar yükselmiştir. Harbı umumi içinde bu mik- dar daha artmıştır, vc 1929 senesinde istihsal azami haddi 1.6530.000 tonu bulmuştur. 1929 dan itibaren bir taraftan istihâaâal mikdarı diğer taraftan fiatlar bugünc kadar gittikçe düşmüştür. Bugün U, S. A, daki stoklar 600.000 tön kadar tahmin edilmektedir. 1900 senesinden 1914 senesinc kadar tonu € 7d ten £ 59 a kadar mun" tazaman ucuzlamış harp seneleri içinde 1917 de £ 125 & kadar fırlırmı; ve o tarihten itibaren 1925 ve 1923 da küçük hir tereffii müstesna, bu- güne kadar muntazaman ucuzlamışlır. 1931 de tonu vasati £ 38 olan bu maden 1932 de ? 51 bugün İse £ 30 kiymetindedir. Görülüyor ki, fiat- lardaki sukut durmuş telekki edilebilir. Bir çok madenler zara:la işlen- mekte olup bu fiatlar bakırın bügünlere kadar kaydettiği en düşkün fiat alup badema yüksşeleceği kuvvsetle tahmin edilmektedir. (Amerika altın esasını terk edelidenberi fiatlarda 1 £ lik tereffii kavdedilmistir). £ 35 ile £ 30 arasındaki, yani 1931 ve 1932 senasi arasında fiat farkı altınSterling ve kâşıt Sterling arasında 1/3 kıymet farkından daha nok- s:'mdır. Bakırın”bugünkî: fialına ve Sterlingin Borsa kıymeline nazaran bür tonu 210 Türk lirası kadar farzedilebilen bu madenin kilosu vasati 21 kuruşa gelmektedir. 52
