temasının sistemleşmiş, yani işlenmiş, terkip ve izalı edilmiş tec- rübelerini veren demektir. Bütün davâsı, cemiyetin hayat ve maişet şartlarını yeniden kur- mak demek olan bir inkılâp cemiyetinde, bizim, sistemleşmiş bilgilere ve tecrübelere ihtiyacımız vardır. Orta Anadolu'nun. büyük bozkırını yeşertmek, çevre Anadolu'nun deli nehir sula- rını itaat altına alabilmek, yeşil Anadolu'nun dağını, ormanını adım adım işlemek ve kalabalıklaştırabilmek için, bir toprak, tecrübe ve hayat adamı demek olan âlimin bilgisine ve tecrübe- sine muhtacız. Yoksa kendisi çamurlarda süründüğü halde, ru- hu göklerin yüksek tabakalarında dolasan, cemiyelin, hayatın, insanın ameli ve tatbiki davâlarından tecerrüt edip bize kuru- nu vustâ papazlarının menfur edâsile mücerrot, mukaddes, yü- ce ve gayri kabili idrak ilim cennetlerinden bahscden ve sonra da bu cennetlerin anahtarını ancak kendi elinde tuttuğunu söy- liyen adam, ancak bir parazit, bir meczup ve bir muzır adam- dır, Halbuki, bizim Darülfünunumuzun kürsüleri, Türk inkılâbının ilk gününden bu güne kadar bütün cemiyet ilimleri sahasında, inkdâbın kuruluş ye yaratış davâlarını işliyen, reel olan, oriji- nal olan bir tek eser, bir tek broşür hattâü bir tek sahife verme- miştir. Büyük Millet Meclisinde hilâfetin ilga edildiği gün, hilâfet hu- kukunun, bütün hâkimiyet hakları gibi, ancak millette münde- miç olduğzumu isbat eden ve bu tezini tarihi orjinleri, zaman za- ruüretleri ve Hâkimiyeti Milliye mefhumunun ahlâk, hukuk ve felsefe unsurlarile izahını yapan bir muhterem Müderris ve meb'usun (1) sesi müstesna olmak üzere, inkılâbımızın davâları ve zarurctleri Darülfünunun yüksek küraülerinde hiç bir aksi sa- da bulamamıştır. Millet yaşatma ve yaratma kabiliyetini gösterir, Şefini doğurur ve inkılâbını ilerletir, fakat bu Sefin görüşleri, sezişleri ve gös- terişleri memleketin işleyici, araştırıcı ve tecrübe edici kadrosu- nu teşkil etmesi icap eden Darülfünun kürsülerinde hiç bir aksi () Merhem Seyli bey,