1 Şubat 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 46

birinde bulunuyoruz: — En iyi ve bol kömürlerden birine sahibir. — Anadolu'nun her tarafında çok güzel linit madenleri vardır. O halde termik santrallar için mahbrukatımız çok mebzuldür. — Beyaz kömüre (su kuvveti) gelince, Arındolu yarımadası coğrafi vaziyeti dolayısile bu hususta çok islisnai, çok bahtiyar bir vaziyette- dir. Yüksek silsileler ile cevrilmiş yarımadamızın sahillerç yakın yer- lerinde mühim su sukutları vardır. Trabzon, Samsım, Giresimdan tu- tunuz da Marmara havzası, Gediz, Mendaeres nahirlari, Antalya ci yarındaki şelâleler, sonra birbirine müvazi Tarsus çayı, Seyhan ve Ceyhan nehirleri, orta ve şark?t Anadolu'da Sakarya, Kızıl ırmak, Çoruh, Murat ve Fırat nehirleri memlekelimizin hemen her istediği- miz yerinde su kuvvelinden istifade İçin bize fırsat bahşederler. Bun- lardan istihsal ecdilecek kudreti, yalnız bariz u sukutlarına inhiszar ettirerek 300 - 400 bin beygirle değil belki her akan sudan küçük ve- ya büyük bir tesisle kudret istihsalinin mümkün olduğu düşü- nülerek milyonlarca hbeygir kuvvetile iHade etmek <kabildir. Çün- kü meselâ büyük nehirlerde bir iki metre gibi az bir sukut elde edil- diği zaman geçen su miktarının fazlalığı dolayısile (sukut X su mik- tarı) ndan ibaret olan kudret alabikliğine arttırılabilir. — Elektrik tesisatının takriban 00 20 sermayesini bel cden bakır madeninin cn zenginlerinden birisi bizdedir. Elektrik sanayiinin mem- leket dahilinde vücut bulması için lâzım olan makineler isze takriben © 30 umu teşkil ederler. ÖO halde hulâsa olarak diyebiliriz Ri, Türkiyemiz geniş mikyasta ©- lektriğe muhtaçtır ve inkişaf için Tüzümü olan en mühim afttasıra sa- hiptir. Esasen öyle bir zamanda yaşıyoruz ki bükün dünya tamamen iktisadi ve içtimai sebepler altında bütün İşlerin elektriğe gördürileceği tam bir «clektrik asrırna doğru gidiyoruz. Bu gîd;.ıl'. esnasında önde giden milletlerden geri kalmamak en büyük menfaatimiz ve emelimizdir. Fakat rakamla gösterdik ki, hugünkü clektrik sanayilmiz yerek kemi- yet ve görekse keyfiyet itibarile kifayetsizdir. Dağılmaya ve genişle- meğe müsnit değildir, Bugünkü elektrikleşme usulleri ile bu büyük hedefe varamayız. Nİi tekim 1930 senesine kadar hap texayüt kaydeden olektrik tesizatı bu tarihten itibaren durgunlaşmıştır. Çönkü sırf şehirlerinde clektrik zi- yası görmek ve bu versile ile bir Enaliyet ibraz etmiz bulunmak arzu- sile harekete geçmiş hütçesi müşait belli başlı şehirler ucuz pabalı birer santral edinmişlerdir. Halbuki bizim gayemiz yalnız mahdut vatandaşa münhasır olmak Üüzere petrol lâmbası yerine clektrik am- p_ıı!ü îıfımesî değildir. Bizim gayemiz memleketimizc clektrik enerji- sı —.SC.H'“ĞC Türk iktisadiyatını ve sanaylimi yükseltecek yeni bir un- sur iHhal etmektir. O halda enerjiyi naszıl temin edeceğiz, bu sana yü masıl harekelte geçireceğiz? Ne şekilde genişletebileceğiz? Onu a- raştıralım. ; 46