1 Şubat 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 14

cihaz, milletin pek küçük bir zümresi hesabına, milletin büyük bir çokluğunu istismar ederek kâr temini için işlemektedir (*) Bizim «rasyonel millet iktisadiyatı» ndan kasltımız tabiidir ki, böyle bir istismar cihazı değildir. O halde Türk iktisat cihazı- nin, yalnız teknik bakımından değil ayni zamanda içtimci ba- kımdan da rasyonel olması, yani milleti sinıflara parçalayarak fırka mücadeleleri, ücret kavgaları, grevler, işsizlik, v. s. gibi bir takım rizikolarla milli cnerjinin israfıne meydan vermiye- cek bir mahiyette taazzuvu iktisat siyasetimizin ana umdesini teşkil etmelidir. Bu umdenin serbest pazar şartları altında in- kişaf edemiyeceği şüphesizdir. İşte nâzım bir iradenin, yani bir İktisat Etkâmı Harbiyesinin rolü buradan başlar. iktisatça yüz sene geri bulunmamız, bize, hiç olmazsa, bu yüz senenin verdiği neticelerden ve derslerden istifade etmek imkâ- nını vermelidir. Hem en mühimmi şudur ki, bu yüz senelik ge- riliği xen az zaman ve en az emek sarfederek» telüfi etmek mec- buriyeti karşısmda bulunuyoruz. Burada da Türk iktisadiyatı- nin talihini, serbest pazar şartlarının tecrübe tahtasına terket- mek istenek, bu yüz senelik gerilik farkını ebedileştirmek de- mektir, Askeri sahada, en az zaman, en az emek sarfile, en rasyonel bir harp cihazına varmak prensipi ve bu prensibin tahakkuku için Devletçi bir plân mefhumu münakaşa habul etmez bir müten- rife haline girmiş bulunduğu halde, iktisat sahasında -hi bura- da da dâvâ, milletin ihtisatça istiklâlini korumaktan başka bir şey değildir,- bu mefhum gayet hassas bir mukavemet uyandı- reyor. Fakat, nasıl ki, türk ordusunun talihini bir takım hususi teşeb- büslerin keyif ve kabiliyetlerine ihale edemezsek, türk iktisa- diyatının talihini de bir takım gerek teknik, gerek sermaye, ge- (*) Son Alman gelir istülkliklerine göre, 1608 senasinde, gelir sakibi olan, 51 milyon Alman'ın (H milyone, yan! <80 şı senede 1200 mark kazaniyor Ki, bu para, resmen tespitb olunen asgari maişetk seviyasinin ununda bulunmaktadız. Sanede 1200 - 9ÖY0 mark geliri olarnlarım makları 10 zülyocdur. Bu Libarla n aşağı Bellr seriyesizde bulunan Alman vatandaşlarınm. miktarı bütün gelir OO ynızuı toşkil obmuktedir. Buna mukabil, yalnız 5S9 bin Alman yasandaşğının gönclik Kelirleri, dört millyar marktır. Bunun ieinden de yülms keş bin Alman vatandaşının göolir İüsses!, 13 milyar marztır Kı, adam bâşnın senede bir çeyrek milvon mark düşer sebiplerinin 14