1 Nisan 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 32

ta bir kitap neşretmişti. Bu sefer ki.- planlı dış-ticaret vivayeti. Roosevelt Amerikasından gelmektedir. Hattâ bunun halli için :; lâzım beynelmilel müzakere ve hazırlıkları idare etmek üzere K salâhiyettar bir zat bile tayin edilmistir. Bu zatt Amerikanın sa- I.: bık Rama büyükelçisi M. Child'dir. . Amaerika: kendi dış-ticeretini tanzim ctmek için. klering. konten- ;î jan «iki taraflı anlaşmalar» v. s. gibi en genç usülleri intikal e devresi için kullanmak niyetinde olmakla beraber. meseleyi U. kökünden halletmek istiyormuş. Bunun için de. bütün ithalât ve i ihracatının idaresini bir teşkilâta havale etmek niyetinde imiş “_I Bu teşkilât. Amerikanın münasebette olduğu memleketlerle te- "e masa girerek. mübadele edilecek emteayı. hem nevi. hem mik- v tar: hem fiyat hem de tediye sartları bakımından tesbit edecek- S miş. Yani, Sovyetlerin, dış-ticaret Devlet inhisarı gibi bir teşekkül, & Yalnız şu farkla ki. Sovyetler. Devlet namına istihsal ettiklerini şı Devlet namına satmakta ve Sovyet istihsalât ve istihlâkâtı için Z lâzım olan maddeleri keza Devlet namına satm almaktadırlar. A_' Halbuki Amerikan teskilâtı. Amerika halkı ile diğer memleket- kön ler arasında bir aracı bir tekel ithalât ve ihracatçısı olarak vazi- di yet alacakmış. î' Her hangi bir Merkez Bankasının bütün döviz ithalât ve ihraca u tını kendi elinde temerküz ettirmesi gibi. bir memleketin bütün îıı. dış-ticaretini kendi elinde temerküz ettirecek olan büöyle bir 1 merkez diş-ticaret ofisi teşkilâtı. şüphe yok ki. yeni bir şeydir. z Ve şüphe yok ki, böyle bir teşekkül, bütün memleketlerde vücut DI bulduğu takdirde. dış-ticaret. artık bir takım sahısların elinden çıkacak ve devletlerin başlıca vazifeleri arasına girmekle mem- leketten memlekete ve milletten millete olan münasebet ve men- faat bağlarını toptan olarak. ahenkli olurak temsil edecektir. O bu zaman yalnız mübadele edilecek emteanın hacım ve fiyatlarını iÇ tayin etmek usulleri değil tediye şartları ve hattâ beynelmilel kredi şartları bile değişecektir. Çünkü bugün kendisinden bir anha'dan bahseder gibi bahsettiğimiz emtea kredisi: para kredi- lerini ancak a zaman art plâna atabilecektir. Beynelmilel mübdelenin böyle. mübadeleyi filen idare eden Devlet ofisleri tarafından yapılması ne demektir? Hiç süphe yok ki. bu. «iki taraflı anlaşmalar»ın yerini «çok taraflı anlaşma- : a larsın almasıdır. Bugün «Çok taraflı anlaşmalar» yapılmasına 82