1 Nisan 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 12

rını taşırmak için yaptıkları asırlık hiyanetlerdir. Ve On altıncı Luinin ilticası tam zamanında, âdeta bu irsi kin bardağını taşı- ra nbir damladan başka bir şey olmamıştır. Eğer Ön altıncı Lui- nin bu hareketini onun kemmi teraküm seyri olan bu asırlık hi- yanetlerden tecrit ederseniz, bu iltica hareketi, pek âlâ basit bir «teşrifi şahane>» den başka bir chemmiyet arzetmez. Binaenaleyh tekâmülcü müsünüz? İnkılaâpcı mısınız? diye sorul- sa, hiç şüphesiz ilim bakımından bu sualin cevabı şudur: Hem tekâmülcüyüz, hem İnkılâpcıyiz. Çünkü diyalektik tekâ- mül, yani hâdisenin kemmi terakümü, sıçramanın yani İnkılâ- bın bir tabii mesnedidir. İhtilâl, şiarmı bulursa yaşar. Cemiyetlin büyük buhran demleri olan ihtilâl anlarında o vakte kadar seçilmiş yollardan ve bağla- nılmış hedeflerden birden ve cebri - zor ile koparılan insan ka- labalıklarına kısa, veciz ve herkesin anlayacağı şekilde yeni islikametler ve yeni yakın hedefler verilmezse o zaman hakiki bir anarşsi baş gösterir. Cemiyelin carkları birbhirine çarpar ve kütleler birbirini parçalar. İçtimai ruyet ufku daraldıkça daralır. İşte cemiyette «kaos» denilen hal budur. Cemiyetin kendi için den mütebellir siar, yahut otoriter rehber doğuramamasının bir neticesi yani bir içlima? akimlik hali olan «kaoz», ihtilâli kısa bir zamanda eritir ve akimleştirir. Tarih içinde bu çesit ihtilâllerin misalleri vardır. Fransada 1870 Kommün ihtilâli buna bir misal olacağı gibi, bizzat Rusyanın 1917 subatında başlayıp aynı yılhn tesrinievvlinde biten demokrasi ihtilâli de yine ihtilâlde şiarsız- hgın ve şefsizliğin bir misalidir. 1927 - 1928 İtalyasında sasya- listlerin sokak kavgaları isze içtimai kaosım bizzat kendisi idi. Binaenaleyh ihtilâl mahiyetini ve davalarım şiarlariında ifade eder. Şiarını verebilen ihtilâl hayatiyetli bir ihtilâldir. Fakat ihti- (âl şiarlarının ömrü ihtlâlin ömrü ilc beraber biter. Ve bir ihti- lâl sadece cemiyetin süperstrüktüründe, yahut daha dar ve kısa manasile sadece hükümet bünyesinde bir tahavvülü hedef tutan dar bir siyasi harcketten ibaret değilse o zaman bir inkılâba ba- havvül eder. Yani cemiyetin hem süperstrüktürünü hem strüktürünü keyfiyetçe değistirccek derin ve devamlı bir içtimat hareket halini alır. O zaman inlalâp başlamış demektir, Ve bir inkılâp artık yalnız ihtilâl siarlarile, ihtilâlin taktik ve sirate- 12