1 Ekim 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 21
sedebiliriz. Statistik müdiriyetinin yaptığı bir hesaba göre Türkiyede 1923 senesinden evvel açılan sınai müesseselerin adedi 342 dir. 1923 senesinden sonra ise 1932 senesine kadar 10388 mücssese açılmıştır. Tezayüt nisbeti yüzde 70 dir. Bu iti- barla Cümhuriyet devrini Türkiyenin sanayileşmesi devri ola- rak tavsif etmek mümkündür. Cümhuriyet devrinde milli bütünlüğün esası olan milli sanayile milli zirat arasındaki iş bölümünün inkişafına dair birkaç mi- sal verelim: «vMemlekelimizde mücesses pamuk sanuyünin sene- lik pamuk ihtiyacı vasati olarak beş buçuk milyon kilodan tba- rettir. Pamuğa olan ihtiyacımız tamamen memlehet dahiilnden ve kendi pamuğaumuzdan temin edilmektedir. Adana sanayii sanayı ihtiyaçlarını bildistima Adana mıntakasındarı, İzmir sa- nayii İzmirden, İstanbul sanayiz ihtiyacının yüzde 70 ini Adana- dan mütebakisini İzmir c İğdırdan tedarik etmektedir» (*) Binaenaleyh memlekette her kurulacak nesiç fabrikası, mamulâ- tile köyü kendine ve köy de verdiği pamukla ve gıda maddelerile mensucat sanayiini kendine pazar yapacaktır. Gıda maddeleri sanayiinden bir misal verelim: Memlekette iki büyük şeker fabrikasının kurulması üzerine şeker senayiile bir taraftan pancar müstahsilleri diger taraftan diğfer emtea müs- tahsilleri arasında bir emtia alış verişi, bir pazar münasebeti te- essüs etmiştir. Şeker sanayiinin iç pazara arzettiği şeker miktarı senelere göre şöyle artmıştır: (Ton olarak). Sana Alpullu Şeker fabrikası — Uşak Şeker fahrikası Yekün 1926 680 1.180 1.860 1927 6.212 1.397 7.607 1928 5401 2.071 7.472 1929 7.645 5.007 12.652 1930 13.228 7.110 20.338 1931 19.816 12.750 32.566 Şeker istihsali için köylüden satın alınana şeker pancarı miktarı. Sana Alpullu şekor fabrikası — Uşak Şoker fabrikası Yakün 1926 34.785 1.232 36.017 1927 27.532 7.947 35.499 1928 18.1382 9.293 27.485 1*) Pamuk mensucat sanaylimiz. Szneyl kongresi raporları. 8. 4& 1980. Rülli iktisat ve Tasalruf Cemiyeti naşriyatı.
