1 Ekim 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 19

Mült İktisal tetkikleri Milli iktisat bütünlüğüne doğru. İsmail Husrev. İktisat bakımından Cümhuriyet Türkiyesini Saltanat devrinden ayıran en büyük hâdise, kurtuluş inkılâbından sonra milli ikti- sat bütünlüğüne doğru seri bir inkişafınm başlamış olmasıdır. Os- manlı imparatorluğunda sahil vilâyetlerile yollar üzerinde tecs- süs etmiş olan emtea iktisadi sistemi, biribirini tamamlıyan bir mütekabil milli münasebetler mecmuası olmaktan ziyade dünya piyasalarile temasın karakterine göre kurulmuş gayri milli ve ya- rım bir iktisat nizamı halinde idi. Milk iktisat bütünlüğü, milli sanayii ve milli ziraati biribirine karşılıklı pazar olmuş müstakil bir iktisat vahdetidir. Emtea ik- tisadiyatının inkişafile muayyen işlerde ihtisaslaşan işletmeler, mıntakalar, aralarında teessiüs eden amtea mübadelesile biribir- lerine pazar olarak mütekabil bir milli istihsal münasebetleri sistemi meydana getirir ki, milli bütünlüğün csası olan milli iş bölümü, bu temel üzerinde yükselir. Binaenaleyh milli bütünlük milli iş bölümünü, milli iş bölümü sâyin ihtisaslaşmasını, ihtisas- laşma da emtea iktisadiyatının inkişafını istilzam eder. Zati ikti- sat sisteminin bâkim olduğu mıntakalarda iktisadi hayatın otar- şik (kendi kendinc yetme tarzı) bünyesi, bir emtea mübadelesi- ne ve dolayısile bir ihtisaslaşmaya, bir farklılaşmaya imkân bı- rakmadığından zati iktisatça kurulmuş işletmelerin de milli iş bölümünde yerleri yoktur. Bunlar salyangoz gibi kendi içlerine çekilmiş uzviyetler halinde yaşarlar. Bir köylü ailesinin zirai ve sınai ihtiyaçlarının en mühim kısmını kendi zat? istihsalile karşı- laşması, o milenin milli iş bölümü haricinde yaşaması demektir. Nitekim bugün Şark vilâyetlerinde zati iktisatça yaşıyan köylü aileleri, millk iktisat camiası içinde biribirlerile ve milli iktiaadın diğer parçalarile gayet az temasta bulunan münferit işletmeler vaziyetinde bulunmaktadır. Zati iktisat siatemi, milli iktisat bü- tünlüğü bakımından irticai bir nizamdır. Milli iş birliği üzerinde yükselecek olan milli kültür birliği, sal- 19