1 Nisan 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 5
FÖRETEEE TUT CA —-R0” FO * İnkılabıin ideolojisi. aa aa a Emperyalizm sahlanıyor mu? Sevket Silreyya. Emperyalizm (1) tarihinin iki safhasında bilhassa müteaddi dir. Bu safhaların birincisi amperyalizmin doğuş çağı, ikincisi de çoküş ve dağılış safhasıdır. Doğuş çağında emperyalizmin diri bir teaddisi vardır. Bu çaz, yeni kıt- aların koşfi ve esir adilmesi kolay müstemlekelerin fethedilişi ile bas- lar., Vahşi bir körsan yağmacılığından, bir esir avcılığından başka bir şey olmayan bu (lk müstemlekecilik fütuhatı, on beşinci asrın ilk keşif- lerinden tâ on sekizinci astın son yarısına, hattâ xon rub'una kadar uzanır. Bu urada Antillerdeki genç kızların sedef kolyalarından ba;ş layarak Aztek mabellerine, Venezutelladaki yerli mezarlurma ve niha- yet Hindişazki adalarıma ve Hindistan hazinclerine kadar her şey ve her yer son kıiymeline kadar yağma odildi. Sudan ve Nijerya, Avrupalı iİnsan avçılarının esir avlağına dündü. Gine sahilinde esir limanları, Cenup Amerikasında esir pazarları peyda oldu. Atlas Okyanosundaki korsan filoları icin canlı insan ticareti, altın, fildisi ve bahârâat alışve yişinden daha kârlı ve daha tabil bir meşgale oldu. Ön beşinci asır or- talarından veya en doğrusu on altıncı asırım başından an sekizinci asrın son rub'una kadar devam eden bu keşfiyat yahut yağma devri emper- yalizmin ilk çağıdır. Bu kudurğan fakat maskesiz yağma devrinde, papalardan prenslere, birer azılı korsan veisinden başka başka bir şey olmayan müstemleke valii umumilerine ve nihayet Avrupa hapishanelerinden medâr orman- larına boşaltılan kara ruhlu hırsız getelerine kudar her Avrupalı el ele çalıştı, daha sonraki Avrupanın iktişadi tefevvukunu ve nihayet kültür hekemonyasını temineden iilk şemayeter âkü müs yahut »ti c a- ryetsermâyedarl ı ğ 17 bü süretle vücut buldu. Fakat bu ilk açık yağmalar, bu ilk müstemlekeleştirme fütühâatı em- peryalizmin ancak ilk ve çocukluk adunlarıdır. Önün astil genç çağı, daha sonra, yani ön sekizinci asırın son rub'unda ve makinaların icadila başlar. Emperyalizmin, meşruiyeli cebir ve zor ile bülün cihana kabul ettirilmiş cihanşümul bir nizam oluşu, bir iktisat ve siyaset sistemi ha- Dine geliş; ancak makinaların icadırnıdan sonradır. Makinaların icadı ve asırlık yağmalarm, kanlı esir alışverişlerinin bi- riktirditi kanlı ticaret sermayelerinin sanayi sahasına akışı, emperya- lizmin açık kudurganlığını derhal m « & k e ledi. Korsanlığın, esir tica- (14 Burada eaiperyalamı kelimasi Kapilelismin istilâacılık vasfımın ifacesl olmak frzara kullanılrışıLu. Kapisalizm bütün yulhalarında istilârıdır. İşte burada emperyalizm kelimesile ifada edilmek istenilen mana, onun bütün safıslarına şam'! olan bu latilâcılık vaslıcır
